اعضاي انجمن گويندگان جوان تهران، به مناسبت روز جهاني «كودك و تلويزيون» در نشستي با سرويس تلويزيون ايسنا در تالار شهيد حسن قريب خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) به بحث در زمينه‌ي دوبله‌ي انيميشن و برنامه‌هاي كودك سيما پرداختند.

در اين نشست، مهرداد رييسي رييس انجمن گويندگان جوان تهران، محمدرضا عليمرداني، حامد عزيزي، محمدرضا صولتي و وحيد رونقي (گويندگان و مديران دوبلاژ انجمن گويندگان جوان تهران)، هم‌چنين مرجان فشنگچي (عضو و بازرس انجمن گويندگان جوان تهران) و هومن حاجي عبداللهي (عضو و مسوول انتخاب كارآموزان انجمن گويندگان جوان تهران) حضور داشتند.

رييس انجمن گويندگان جوان تهران مبحث «كودك» را براي انجمن گويندگان جوان تهران بسيار حساس خواند و گفت: بحث كودك براي ما هرگز فراموش شده نبوده و دليل موفقيت ما هم همين امر بوده است. معتقديم بايد از دري وارد كه دوست داشتني است و سپس حرف‌هاي اساسي را مطرح كرد.

*** آيا بچه‌ها به كارتون‌ها و دوبله‌هاي تلويزيون علاقه دارند؟

مهرداد رييسي همزمان با 16 آذر ماه «روز كودك و تلويزيون»، در پاسخ به اين پيش فرض كه بچه‌ها كارتون‌هاي حال حاضر تلويزيون را دوست ندارند؟ و چقدر دوبله در آشتي كودكان با انيميشن‌ها موثر خواهد بود در نشست ايسنا گفت: علاقه نداشتن بچه‌ها به انيميشن‌هاي حال حاضر تلويزيون به ساختار ضعيف انيميشن‌ها و بخشي از آن به مشكل دوبله برمي‌گردد.

وي توضيح داد: در مقطعي «انيمه‌»‌هاي ژاپني براي تلويزيون خريداري و دوبله مي‌شد كه آن كارتون‌ها جذاب بودند، چرا كه كارتون‌هاي ژاپني بيشتر به محتوا مي‌پرازند، اما كارتون‌هاي آمريكايي و اروپايي به لحاظ بصري جذابيت بيشتري دارند؛ ضمن اين كه در تمام آن‌ها نيز تحليل‌هاي روانشناسانه انجام شده است.

به اعتقاد رييس انجمن گويندگان جوان تهران، اغلب انيميشن‌هايي كه از تلويزيون پخش مي‌شوند تنها مناسب گروه سني خردسال هستند. او در اين زمينه افزود: اغلب انيميشن‌هاي پخش شده، گروه‌هاي سني متفاوتي را شامل نمي‌شوند و تنها براي خردسالان مناسب هستند؛ از طرفي گروه سني خردسال هم علاقه چنداني به تماشاي اين انيميشن‌ها نشان نمي‌دهد.

مهرداد رييسي گفت: در حال حاضر كمپاني‌هاي انيميشن، كمتر به ساخت انيميشن‌هاي خردسال تمايل دارند؛ اما سياست تلويزيون هم‌چنان خريد و پخش انيميشن‌هاي مختص خردسالان است.

محمدرضا صولتي از مديران دوبلاژ اين انجمن نيز با تاييد اين كه در حال حاضر بچه‌ها به انيميشن‌هاي تلويزيون توجهي نشان نمي‌دهند‌ و بخش اساسي اين مشكل به دوبله آن‌ها برمي‌گردد، گفت: ما به همين قصد و غرض كارمان را شروع كرديم. انيميشن‌هايي كه تلويزيون پخش مي‌كند، بسيارساده انگارانه است كه ربطي به فرهنگ ما ندارند؛ دوبله در اين انيميشن‌ها معنا ندارد و تنها مي‌توان گفت به زبان فارسي در آن‌ها صحبت ‌شده است. در انيميشن‌هايي كه از تلويزيون پخش مي‌شود، دوبلورها روي لب بسته حرف مي‌زنند و گاه صدايي را براي شخصيت‌ها انتخاب مي‌كنند كه اصلا به آن‌ها نمي‌خورد.

مرجان فشنگچي، از صداپيشگان جوان با اعتقاد بر اين كه كودكان انيميشن‌هاي مطرح دنيا را هم‌چنان دوست دارند، ادامه داد: اگر انيميشن‌ها به خوبي دوبله شوند بچه‌ها آن‌ها را خيلي دوست دارند. اگر كارهاي بزرگ مانند «شرك»، «شگفت انگيزها» و «خانواده رابينسون» را در نظر بگيريد، خواهيد ديد كه بچه‌ها در حال حاضر انيميشن‌هاي مطرح جهان را دوست دارند. اما تلويزيون به دليل سياست خاص خود، نمي‌تواند بسياري از اين كارها را پخش كند.

وحيد رونقي از گويندگان و مديران دوبله انجمن نيز در اين زمينه گفت: من هم، اعتقاد دارم بچه‌ها به كارتون‌هاي حال حاضر تلويزيون علاقه چنداني ندارند، اما تنها بخشي از اين مساله به دوبله برمي‌گردد. در زمان گذشته و كودكي ما، هيچ برنامه ديگري به جز اين كارتون‌ها نبود و بچه‌ها سرگرمي ديگري نداشتند. در چنين شرايطي طبيعتا انيميشن‌هاي قديمي با اقبال بيشتري مواجه مي‌شدند. اما الان سي‌دي تمام انيميشن‌هاي روز دنيا در بازار و كوچه و خيابان وجود دارد و خانواده‌ها مي‌توانند هر وقت كه تمايل داشته باشند، اين سي‌دي‌ها را خريداري كرده و به تماشا بنشينند.

حامد عزيزي از مديران دوبلاژ جوان نيز درباره‌ي موج جديدي كه انيميشن‌هاي دوبله شده در قالب سي‌دي‌ ايجاد كرده‌اند، خاطر نشان كرد: در دوره‌هاي ما اصلا كارتون وجود نداشت. يكسري كارتون‌هاي بلوك شرقي و ژاپني بود كه تنها مي‌توانستند درگيري‌هاي ذهني براي بچه‌ها ايجاد ‌كنند. شايد بخشي از دغدغه كودك و نوجوان تماشاي چنين آثاري باشد، اما من معتقدم در حال حاضر استقبال از كارتون‌ها نسبت به قبل بيشتر شده و كارهايي كه در سطح دنيا ساخته مي‌شوند، بسيار پررنگ و لعاب‌تر هستند.

محمدرضا عليمرداني صداپيشه‌ي شخصيت «شرك» نيز با بيان اين كه موافقت و مخالفتي با اين مساله ندارد كه كودكان در گذشته تمايل بيشتري به انيميشن‌هاي تلويزيون نشان مي‌دادند يا در حال حاضر علاقه بيشتري به تماشاي انيميشن دارند، در عين حال به خبرنگاران ايسنا گفت:‌ در حال حاضر بچه‌ها قدرت انتخاب بيشتري دارند؛ چرا كه حداقل تعداد بسياري بازي كامپيوتري وجود دارد كه با فرمتي مشابه انيميشن، بچه‌ها را هم به مشاركت دعوت مي‌كند. اين همه جاذبه در شعاع دايره‌اي به نام تكنولوژي وجود دارد و بچه‌ها به راحتي انتخاب مي‌كنند.

*** موج جديد تلويزيون براي نمايش انيميشن‌هاي مطرح

مهرداد رييسي در ادامه نشست سرويس تلويزيون ايسنا تصريح كرد: از تابستان سال 83 موج جديدي در تلويزيون ايجاد شد و در ادامه اين روند بسياري از آثار مطرح دنيا را پخش مي‌كنند؛ بر اين اساس تمام بچه‌هايي كه حداقل يك تلويزيون سياه و سفيد داشته باشند، مي‌توانند به تماشاي اين انيميشن‌ها بنشينند.

وي يادآور شد: پخش انيميشن‌هاي روز دنيا براي نخستين بار در شبكه‌ي تهران رخ داد و پس از شبكه‌ي تهران سيما، مدتي است كه شبكه دو سيما نيز اقدام به پخش كارتون‌هاي جديد كرده است تا اين مساله سراسري‌تر شود.

عليمرداني صداپيشه‌ي شخصيت «شرك» در انتقاد به عملكرد تلويزيون در خصوص نحوه‌ي انتخاب انيميشن‌ها، تصريح كرد: تلويزيون ما به گروه سني نوجوان نمي‌انديشد و گويي نوجوان در جامعه ما وجود ندارد؛ در خصوص كودك نيز اگر كارهايي ساخته مي‌شود بيشتر با هدف سود مالي است. اين در حالي است كه درگذشته افرادي مثل خانم برومند بودند كه به نيازها و درونيات كودك مي‌انديشند و آثاري مي‌ساختند كه تاثيرشان هنوز بر روي خود ما هم ديده مي‌شود.

مهرداد رييسي نيز با تاييد صحبت‌هاي عليمرداني، خاطرنشان كرد: مهم‌ترين مشكل انيميشن ما اين است كه مسوولان حوزه كودك، شناختي نسبت به اين گروه سني ندارند.

*** «انيميشن فقط براي خردسالان» تفكر غلطي است!

رييس انجمن گويندگان جوان تهران با بيان اين كه اين انجمن صرفا كارهايش را براي گروه سني خردسال انجام نداده است،‌ ادامه داد: اصولا اين كارها در دنيا براي خردسالان ساخته نمي‌شوند تا ما آن‌ها را براي خردسالان دوبله كنيم. اما اين مساله در ايران در نظرگرفته نمي‌شود و همين كار ما را دشوار مي‌كند.

وي ادامه داد: در حال حاضر بسياري از ديالوگ‌ها را نمي‌توانيم در دوبله انيميشن استفاده كنيم و از آن جا كه دايره لغاتي كه استفاده از آن‌ها براي خردسالان مجاز است، بسيار محدود است، دوبله اين قبيل كارها برايمان دشوار مي‌شود. براي مثال چندي پيش براي جمله «كارت خيلي درسته» اصلاحيه زدند. اين در حالي است كه اين انيميشن اصلا براي خردسالان ساخته نشده بود.عنوان اين انيميشن «اسكيت‌باز» بود كه سازندگان آن گروه سني نوجوان را هدف قرار داده‌اند.

وي تاكيد كرد: متاسفانه در كشور ما فكر مي‌كنند هر چه انيميشن ساخته مي‌شود، ويژه خردسال است و اين فرهنگ غلط در بين مديران ما هم تسري پيدا كرده و شناختشان نسبت به انيميشن محدود است.

مهرداد رييسي در عين حال از مدير گروه كودك و نوجوان شبكه تهران به عنوان فردي آگاه در حوزه كودك ياد كرد و گفت: بين مديران تلويزيون كساني هم هستند كه ديد روشني دارند. بر همين اساس است كه درحال حاضر برنامه‌هاي كودك شبكه تهران در بين تمام شبكه‌ها رتبه اول را به خود اختصاص داده است.

*** فعال بودن «كودك دورن» در بين صداپيشگان انيميشن‌ها

وحيد رونقي از مديران دوبلاژ انجمن گويندگان جوان تهران نيز درباره نحوه دوبله انيميشن‌هاي كودك در اين انجمن گفت: اتفاقي كه بين تمام مديران دوبلاژ ما مي‌افتد اين است كه خود را جاي بچه‌ها مي‌گذاريم تا ببينيم كودك از چه صدايي خوشش مي‌آيد. اغلب اوقات اين كودك درون ما است كه فعال مي‌شود و بخشي از انتخابات توسط همين مساله شكل مي‌گيرد.

محمدرضا عليمرداني درباره ورود صداهاي جديد با آغاز فعاليت انجمن گويندگان جوان تهران به دوبله كشور خاطر نشان كرد: گوش، به برخي صداها عادت مي‌كند و بر همين اساس صداي جديد جذاب است؛ با اين حال تك تك افرادي كه در اين نشست حضور دارند از صداهاي پخته‌اي برخوردارند و اگر صدايي پخته نباشد در انجمن اجازه كار نمي‌يابد.

محمدرضا صولتي نيز در اين باره گفت: در حال حاضر جنس سينما و انيميشن‌ها تغيير كرده است؛ ديگر گوينده‌ها نمي‌توانند با همان گونه صحبت كردن، جذابيت خلق كنند. ما سعي مي‌كنيم صداها و تيپ‌هاي جديدي خلق كنيم. گاه صداهاي ما در دوبله تلفيقي از صداهاي گذشته و جديد است. اما به هر حال صدا بايد تازگي داشته باشد. مگر همه ما از ابتدا آلن‌دلون را با صداي آقاي خسروشاهي مي‌شناختيم؟! كمي صبوري لازم است تا به نتيجه برسيم.

اين مدير دوبلاژ انجمن گويندگان جوان تهران ادامه داد: ما ساعت‌ها درباره يك كلمه و ديالوگ با هم صحبت مي‌كنيم و در نهايت تصميم مي‌گيريم ديالوگ بايد عوض شود. كسي هم برايمان فيلتر نگذاشته است؛ براي دوبله اين انيميشن‌ها بايد «بچه» شد.

***چگونه هنگام دوبله انيميشن بچه مي‌شويد؟

حامد عزيزي در پاسخ به اين پرسش كه چگونه هنگام دوبله انيميشن بچه مي‌شود؟ گفت: واقعا نمي‌دانم چگونه بچه مي‌شوم؛ اين اتفاق در يك لحظه رخ مي‌دهد و كودك درون ما بيدار مي‌شود.

وي در پاسخ به اين پرسش كه ديگران را چگونه تشويق مي‌كنيد كه انيميشن‌ها را با حس و حال كودكانه دوبله كنند، گفت: اغلب كارهايي كه دوبله مي‌كنم، جدي است. اما معمولا مدير دوبلاژ در هر سكانس، كاري كه بايد انجام شود را تشريح مي‌كند و شايد همه دوستان در آن لحظه است كه كودك درونشان واكنش نشان مي‌دهد. ضمن اين كه لازمه نزديك شدن به حال و هواي دوران كودكي اين است كه آن دوران را دوست داشته باشيم.

*** چگونه در دوبله‌ي انيميشن‌هايمان متفاوت بوده؟

محمدرضا عليمرداني در پاسخ به اين پرسش كه چه‌كار مي‌كند تا در عرصه‌ي دوبله با ديگران متفاوت باشد؟ گفت: كار خاصي انجام نمي‌دهم بلكه سعي مي‌كنم خودم باشم.

وي كه صداپيشگي شخصيت «شرك» را بر عهده داشته است، درباره‌ي دوبله اين انيميشن گفت: همان‌طور كه خود انيميشن بسيار ناب بود، مدير دوبلاژ آن هم خلاقيت به خرج داد. به پرداخت، چينش و نظارت اين انيميشن نگاه جديدي شده بود و كار به هيچ وجه سطحي گرفته نشد. مدير دوبلاژ «شرك» براي اين كار شب بيداري كشيد و تك تك ديالوگ‌ها را تحليل كرد. مفهوم كردن يك ديالوگ از طريق ترجمه زمان بسيار مي‌برد و از آن‌جا كه قرار بود اين انيميشن را تمام گروه سني ببينند، در نظر گرفتن تمام اين جزئيات كار آساني نبود.

مدير دوبلاژ انجمن گويندگان جوان تهران هم‌چنين تاكيد كرد: اگر دوبله «شرك» موفق است به يك يا دو صدا برنمي‌گردد، بلكه يك تيم زحمت مي‌كشند تا يك كار جواب بدهد.

*** براي بچه‌هاي خوب ايراني و...

وحيد رونقي درباره‌ي به‌كارگيري شعار «براي بچه‌هاي خوب ايراني» در ابتداي انيميشن‌ها دوبله شده در اين انجمن گفت: اتفاق زيبايي كه مي‌افتد اين است كه سال‌ها بعد جوانان ما با انيميشن‌هايي چون «شرك»، «گارفيلد» و غيره بزرگ شده‌اند. اين مساله مسووليت ما را سنگين‌تر مي‌كند؛ چرا كه روز به روز تعداد مخاطبان ما بيشتر مي‌شود. به كار بردن و توجه به اين عبارت مسووليت سنگيني را براي ما به همراه دارد؛ چرا كه به اين فكر مي‌كنيم 60 ميليون مخاطب به تماشاي يك انيميشن مي‌نشينند.

مرجان فشنگچي نيز استفاده از اين جمله را نشان‌دهنده دغدغه اين گروه جوان براي تاثيرگذاري در بين بچه‌هاي ايران دانست.

حامد عزيزي درباره‌ي جمله‌اي كه با عنوان «براي بچه‌هاي خوب ايراني» در ابتداي انيميشن‌هاي انجمن گويندگان جوان تهران به كار گرفته مي‌شود، گفت: از آن‌جا كه اين جمله براي ما «نشان» شده بود، استفاده از آن قدغن شد. اين جمله براي ما تعهدي مضاعف ايجاد مي‌كند. ما به دوبله به مثابه يك تجارت نگاه نمي‌كنيم، بلكه رسالتي داريم كه بايد به انجام برسانيم. گوينده‌ها بايد به هنري كه به عنوان نعمت از سوي خداوند به آنان اهدا شده، متعهد باشند و به جمله‌اي كه مي‌گوييم اعتقاد راسخ داريم.

مهرداد رييسي نيز در اين‌باره توضيح داد: تا مدتي هر چيزي كه به كارهاي قبلي ما شبيه مي‌شد، با آن مخالفت مي‌كرد. ما قبلا به اسم گروه «گلوري» كار كرديم كه بعدها به آن ايراد گرفتند و تا مقطعي به ما اعلام كردند از اين عبارت استفاده نشود و حتي نام مدير دوبلاژ و عبارت دوبله شده در انجمن گويندگان جوان تهران نيز حذف شود كه در حال حاضر اين مشكل از سوي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي حل شده است.

حامد عزيزي مجدد درباره‌ي استفاده از اين جمله به ايسنا گفت: بچه‌هاي انجمن گويندگان جوان روز به روز پرجنب و جوش‌تر و بهتر پيش مي‌روند و در حد ظرفيتي كه داشته‌اند تعهداتشان را انجام داده‌اند.

هومن حاجي عبداللهي نيز درباره‌ي استفاده از شعار «براي بچه‌هاي خوب ايراني» در ابتداي انيميشن‌هاي دوبله شده در انجمن گويندگان جوان گفت: آن‌چه از تك تك بچه‌ها ديدم، ربطي ندارد اين شعار در ابتداي كار باشد يا نه؛ اين شعار اگر باشد يا نه، بچه‌ها كارشان را به خوبي انجام مي‌دهند و كم‌فروشي نمي‌كنند.

ادامه دارد...