*سادهنويسي در شعر امروز* عبدالجبار كاكايي: سادهنويسي دورهاي درخشان را در شعر معاصر ما رقم ميزند
عبدالجبار كاكايي گفت: معتقدم سادهنويسي ميتواند دورهاي درخشان را در شعر معاصر ما رقم بزند و طبيعي است كه درخشانترين دوران ادبيات ما زماني بوده كه سادهنويسي در آن جريان داشته است.
اين شاعر در گفتوگو با خبرنگار بخش ادب خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، متذكر شد: سادهنويسي اتفاقي است كه در طول و عرض اين دهه رخ داده و به اندازهي يك جنبش ادبي كار خود را دنبال ميكند و علت آن را هم در چند دليل ميتوانم تبيين كنم؛ نخست اينكه به گمان من، بخشي از اين ناشي از آن رفتاري بود كه شاعران در دههي 70 مرتكب شدهاند و رفته رفته به عسرت رفتن شعر دامن زدند. در پي به هم ريختن نحوهاي زباني و اتفاقات ديگري كه در سالهاي دههي 70 رخ داد، شعر براي ادامهي حياتش ناگزير به پرداخت هزينههاي اضافي شد و تحت سايهي حركتهاي افراطي كه رقم ميخورد، شعر گاهي نفس ميكشيد.
او در ادامه افزود: بخشي از اين مسأله هم به زمينه و زمان اجتماعي ما برميگردد و از سويي، گسترش رسانههاي ديگر كه شعر را به انزوا فرستاد و شاعران در تفكر جستوجوي مخاطب آثارشان، مسيري را پيش گرفتند كه سادهنويسي يكي از مؤلفههاي آن ميتواند باشد.
كاكايي تأكيد كرد: تفكر ايجاد ارتباط با مخاطب عام از پس اين اتفاقات رخ داد.
او در ادامه افزود: شاهدي براي وضعيت شعر در دههي 70 اين شعر سيدحسن حسيني است كه ميگويد «شاعري شوريده / از خودش برميگشت / كاغذي بر كف داشت / پي يك شاعر ديگر ميگشت» اين حكايتي از حال و روز 10 سال شعر ما در دههي 70 بود كه شاعري پي شاعري ديگر براي شنيده شدن ميگشت. اما از آغاز دههي 80 و از پي آن، ناكامي پيدا شدن مخاطب شعر در بين مردم، شاعران رفته رفته ميل به ايجاد ارتباط با مردم پيدا كردند. البته اين اتفاق ميتواند دلايل جامعهشناختي يا روانشناسي اجتماعي هم داشته باشد كه من ترجيح ميدهم به دليل نداشتن دانش كافي در اين حوزه سخني نگويم.
شاعر «هر چه هستم از تو دورم» در ادامه با بيان اين مطلب كه زمينههاي تحقق شعر دههي 80 را بايد در دههي 60 جستوجو كرد، گفت: شعر دههي 80 و سادهنويسي در شعر اجتماعي دههي 60 ريشه دارد. يكي از موفقترين دورههاي ادبيات معاصر ما ادبيات دههي 60 است كه از قيصر امينپور ميتوان به عنوان سرآمد آن ياد كرد كه در آن سالها ريشه دارد و از اين منظر با صراحت ميتوانم بگويم شعر دههي 80 به لحاظ سادگي، فرزند خلف شعر دههي 60 است.
او همچنين يادآور شد: ما در دههي 80 از آزمونهاي فرمگرايي دههي 70 عبور كردهايم و شعر رفته رفته از لاك فرمگرايي بيرون ميآيد و به دنبال مخاطب ميگردد. اين اتفاق را در موسيقي هم شاهديم، بويژه با ظهور موسيقي پاپ در دههي 70 و توجه بيشتر به گونهي ترانه در ادبيات ميبينيم مسير رسيدن شعر به سادگي هموارتر ميشود و اين اتفاقها براي ايجاد ارتباط شعر با مخاطب عام بيتأثير نبوده است.
اين ترانهسرا همچنين زمينههاي اجتماعي دههي گذشته را در رسيدن شاعران به بيان ساده در اين سالها بيتأثير ندانست و گفت: با گذر جامعهي ما از جنبش مردمي اصلاحات كه زباني ديگر را ميطلبيد و رفتاري ديگر را، رفته رفته هنرمندان و شاعران نيز متأثر از آن اتفاق اجتماعي به زباني صريح و ساده رأي دادند.
او يادآور شد: معتقد به اين نيستم كه جريان سادهنويسي در اين مسير كه طي ميكند، گرفتار سادهنگاري يا سادهانديشي شده باشد. درواقع، شاعري كه به سادهنويسي تن ميدهد به بياني روشن و شفاف روي آورده و سعي ميكند سهم واقعگرايي را در سادهنويسي ادا كند.
كاكايي با بيان اين مطلب كه هركس دربارهي موضوعي سخن ميگويد، بر اساس تجربههايش حرف ميزند، خود را وامدار جريان سادهنويسي دانست و تأكيد كرد كه از اين جريان دفاع ميكنم و به اعتقاد من، اين حركت موفقتر از دههي زجرآور 70 خواهد بود. دههي 70 به گونهاي بود كه شاعر ناگزير بود براي مخاطب خاص شعر بگويد؛ در حاليكه نياز شاعر براي مردم شعر گفتن است.
او از سادهنويسي به عنوان شكلي ياد كرد كه هم خواص و هم عوام با آن ارتباط ميگيرند و با لذت از آن بهره ميبرند؛ مثل شعرهاي قيصر امينپور و افزود: من قيصر را در جريان سادهنويسان ميدانم.
انتهاي پيام
- در زمینه انتشار نظرات مخاطبان رعایت چند مورد ضروری است:
- -لطفا نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.
- -«ایسنا» مجاز به ویرایش ادبی نظرات مخاطبان است.
- - ایسنا از انتشار نظراتی که حاوی مطالب کذب، توهین یا بیاحترامی به اشخاص، قومیتها، عقاید دیگران، موارد مغایر با قوانین کشور و آموزههای دین مبین اسلام باشد معذور است.
- - نظرات پس از تأیید مدیر بخش مربوطه منتشر میشود.


نظرات