امروز روز بزرگداشت خيام است كاووس حسنلي: خيام مخاطب را به موضوعات شيرين و لذت بردن فرامي‌خواند
كاووس حسنلي گفت: شعرهاي خيام مانند سخن خيلي از سرايندگان فارسي‌زبان، به دليل چندوجهي بودن شخصيت او از جمله شاعر بودن، فلسفي بودن و علمي بودن، مورد اختلاف و داوري متفاوت و متناقض قرار گرفته است.
استاد ادبيات دانشگاه شيراز به مناسبت روز بزرگداشت خيام (28 ارديبهشت‌ماه) در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) در خراسان رضوي، درباره ذهنيت‌هاي متفاوت مخاطبان نسبت به انديشه‌هاي خيام، اظهار كرد: رباعيات خيام به دليل نوع نگاه و بينشي كه بر آن حاكم است، پرسش‌ها و ترديدهاي زيادي را برانگيخته است. تقريباً همه خيام‌پژوهان بر اين باورند كه بسياري از رباعيات منسوب به خيام جعلي است و افراد با سليقه‌هاي گوناگون رباعياتي را سروده و آن‌ها را به خيام نسبت داده‌اند، به گونه‌اي كه هر چه جلوتر مي‌آييم، تعداد رباعيات خيام بيش‌تر و بيش‌تر مي‌شود.
او تصريح کرد: تعدد و تنوع رباعيات و تناقض ميان آن‌ها از يك‌سو و آثار فلسفي و كلامي خيام و به كار رفتن واژه‌هايي چون امام، حكيم و حجة الحق براي خيام از سوي ديگر باعث شد برخي به اين پندار روي آورند كه ممكن نيست كسي كه كتاب‌هايي مانند "كون و التكليف" و رسائلي درباره وجود و خلقت نوشته باشد، رباعياتي بسرايد كه از آن بوي شرك و الحاد به مشام برسد.
حسنلي در پاسخ به اين سؤال كه واكاوي‌هاي انديشه‌هاي خيام تا چه ميزان در تغيير و يكسان‌سازي‌هاي ذهنيت‌هاي مختلف مؤثر است، گفت: خيام به دليل درنگ انديشمندانه‌اي كه در فلسفه دارد، پرسش‌هايي ايجاد مي‌كند و مخاطب خود را به موضوعات شيرين و لذت بردن فرامي‌خواند و انديشه‌هاي خيام، آدمي را به درنگ بيش‌تر در خصوص مرگ و زندگي و هستي وامي‌دارد.
اين پژوهشگر در ادامه افزود: شعر خيام مانند آينه است و هر كس مي‌تواند انديشه‌هاي خود را در آن آينه ببيند؛ اما كساني نيز هستند كه شعر او را مادي‌نگر و نااميد و ناراضي از جهان مي‌پندارند و وجه شاعري او را قبول ندارند.
حسنلي دامنه به‌كارگيري واژگان خاصي مانند مي، مست و ... را در شعر خيام گاهي به معناي ظاهري و مادي و در بعضي از متون به معناي عرفان عنوان كرد و گفت: اين واژگان در ادبيات و در بين شاعران ديگر معاني لرزاني دارد و صدق به يك موضوع خاص نمي‌كند.
او همچنين از رونمايي كتاب خود با عنوان "كارنامه تحليلي خيام‌پژوهي" در روز بزرگداشت خيام در نيشابور خبر داد و گفت: اين كار را با همكاري سعيد حسام‌پور در مدت چندين سال و به شيوه تحليلي و توصيفي در مورد خيام نوشتيم. ناشر اين كار نشر علم در تهران است و شيوه نوشتن اين كتاب شبيه به "كارنامه سعدي‌پژوهي" است.
انتهاي پيام
- در زمینه انتشار نظرات مخاطبان رعایت چند مورد ضروری است:
- -لطفا نظرات خود را با حروف فارسی تایپ کنید.
- -«ایسنا» مجاز به ویرایش ادبی نظرات مخاطبان است.
- - ایسنا از انتشار نظراتی که حاوی مطالب کذب، توهین یا بی‌احترامی به اشخاص، قومیت‌ها، عقاید دیگران، موارد مغایر با قوانین کشور و آموزه‌های دین مبین اسلام باشد معذور است.
- - نظرات پس از تأیید مدیر بخش مربوطه منتشر می‌شود.
نظرات