خردادماه سالگرد درگذشت هوشنگ گلشیری است؛ نویسنده‌ای که با خلق رمان «شازده احتجاب» شهرت و مقبولیت فراوانی در جامعه‌ی ادبی عصر خود به دست آورد، اما به اعتقاد حسن میرعابدینی، پس از آن با نگارش رمان «کریستین و کید» خوانندگان داستان‌هایش را به تأسف واداشت.

به گزارش خبرنگار ادبیات خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، هوشنگ گلشیری، نویسنده و منتقد ادبی، در بیست‌وپنجمین روز اسفندماه سال 1316 در اصفهان به دنیا آمد. در کودکی به همراه خانواده به آبادان رفت و بعد از بازگشت دوباره به اصفهان از سال 1334 تا 1352 در این شهر زندگی کرد.

گلشیری پس از گرفتن دیپلم، در شهرها و روستاهای اطراف زادگاه خود به تدریس پرداخت و فعالیت ادبی‌اش را با جمع‌آوری فولکلور اصفهان آغاز کرد. او مدتی به سرودن شعر پرداخت، اما پس از مدتی این کار را رها کرد و به نگارش داستان پرداخت.

شهرت با «شازده احتجاب» و افول با «کریستین و کید»

نخستین مجموعه‌ی داستان‌ گلشیری به نام «مثل همیشه» در سال 1347 منتشر شد. او پس از مدتی در سال 1348 رمان‌ «شازده احتجاب» را منتشر کرد که شهرت فراوانی را برایش به همراه آورد. این نویسنده چندی پس از نگارش «شازده احتجاب»، در سال 1350 رمانی را به نام «کریستین و کید» منتشر کرد.

حسن میرعابدینی در این‌باره‌ در کتاب «صد سال داستان‌نویسی ایران» می‌نویسد: «رمان موجز «شازده احتجاب» توجه جامعه‌ی ادبی ایران را برانگیخت و گلشیری را به شهرت رساند. این رمان از قوی‌ترین داستان‌های ایرانی در توصیف زوال اشرافیت زمین‌دار است و تمام قدرت هنری نویسنده در آن به کار رفته است. گلشیری به مطالعه‌ای گسترده درباره‌ی دوره‌ی قاجار پرداخته و برای تصویر کردن فضای آن عصر، از نثر قاجاری بهره برده است؛ مصالح بارها به‌کار گرفته‌شده را مطابق ذوق خود به شیوه‌ای تازه شکل داده تا با آشکار کردن جنبه‌های تاکنون پوشیده‌مانده‌ی واقعیت،‌ توصیفی زنده و درونی از زندگی اجتماعی یک دوره‌ی تاریخی معاصر به دست دهد...

چند سال پس از انتشار «شازده احتجاب»، گلشیری با انتشار «کریستین و کید» (1350) خوانندگان داستان‌هایش را به تأسف واداشت. در این رمان تلاش نویسنده برای تجربه‌ی صناعت‌های نگارشی جدید، به بازی با فرم انجامیده است، بی آن‌که فروغی از خلاقیت را بازتاباند... گلشیری با رمان «شازده احتجاب» به عنوان رمان‌نویسی مبدع رخ نمود، اما «کریستین و کید» توقفی در مسیر آفرینندگی اوست. خصلت طبیعی، صراحت شاعرانه و شور انسانی، به «شازده احتجاب» نوعی خلوص هنری می‌بخشد که در «کریستین و کید» مبدل به تعقید می‌شود. جای تشکل درونی «شازده احتجاب» را نوعی پیچیدگی ساختگی می‌گیرد و جای مکاشفه‌ی انسانی آن را نوعی خودبینی تنگ‌نظرانه.»

جُنگ اصفهان، جلسات ادبی و مجله‌ی کارنامه

شهرت گلشیری تنها به دلیل آثاری نیست که خلق کرده است. حلقه‌ی ادبی «جُنگ اصفهان» و جلسه‌های ادبی‌ دیگری که گلشیری در آن‌ها حضوری پررنگ داشت، از فعالیت‌های اثرگذار این نویسنده در ادبیات معاصر هستند. از مهم‌ترین فعالیت‌های هوشنگ گلشیری، مشارکت در راه‌اندازی حلقه‌ی ادبی‌ جُنگ اصفهان بود که در زندگی ادبی او نقش تعیین‌کننده‌ای داشت. اعضای این جُنگ در جلسات هفتگی ادبی شرکت می‌کردند و حاصل کارشان در این جلسه به صورت «جنگ اصفهان» منتشر می‌شد. اولین شماره‌ی این جُنگ در تابستان 1344 منتشر شد.

حسن میرعابدینی در این‌باره نیز می‌نویسد: «این ارتباط فرهنگی و انسانی متقابل باعث شکل‌گیری گروهی از نویسندگان جوان شد که تعبیری تازه از داستان داشتند. مثلا هوشنگ گلشیری و محمد کلباسی، که آثار خود را در مجله‌ی «پیام نوین» به چاپ رسانده بودند، با انتشار «جنگ اصفهان»، تدریجا راه واقعی خود را یافتند.»

از دیگر اقدام‌های ادبی گلشیری، تشکیل جلسات هفتگی داستان‌خوانی و نقد داستان از سال ۱۳۶۲ تا پایان عمرش که به جلسات پنج‌شنبه‌ها معروف شد، مشارکت در تأسیس کانون نویسندگان ایران، تشکیل کارگاه‌های داستان و سردبیری مجله‌ی «کارنامه» بود.

مجموعه‌ی داستان‌های «مثل همیشه»، «نمازخانه‌ی کوچک من»، «جبه‌خانه»، «پنج گنج» و رمان‌های «شازده احتجاب»، «کریستین و کید»، «بره‌ی گمشده‌ی راعی»، «معصوم پنجم (یا حدیث مرده بر دار کردن آن سوار که خواهد آمد)»، «در ولایت هوا»، «آینه‌های دردار» و «جن‌نامه» و همچنین فیلمنامه‌ی «دوازده رخ» از آثار این نویسنده هستند.

هوشنگ گلشیری سرانجام به دنبال یک دوره بیماری، در ۱۶ خردادماه 1379 در بیمارستان ایرانمهر تهران درگذشت و پیکر او را در امام‌زاده طاهر کرج به خاک سپردند.

پس از درگذشت این نویسنده، بنیاد هوشنگ گلشیری تشکیل شد و جایزه‌ا‌ی داستانی را به نام این نویسنده راه‌اندازی کرد.

انتهای پیام