«اسب‌ها در پیشانی‌ات می‌دوند» نام نخستین مجموعه شعر مریم منصوری است که به تازگی منتشر شده است.

این شاعر با بیان این‌که در حال حاضر رخداد شاعرانه برای او از طریق زبان ساده بیش‌تر منتقل می‌شود، می‌گوید، برخی شاعران چنان پیچیده می‌نویسند که زبان‌شان از بیان اتفاق‌های ساده قاصر است.

منصوری درباره مجموعه شعرش به خبرنگار ادبیات و نشر خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، گفت: این مجموعه ابتدا دی‌ماه 90 از طرف نشر چشمه برای انتشار پذیرفته شد. در آن زمان شامل سروده‌های سال‌های 87 تا 90 من بود، اما بعد از آن نشر چشمه دچار مشکل شد و مجموعه شعر من تا زمستان سال پیش بلاتکلیف بود، تا این‌که قرار شد نشر باران میشان آن را منتشر کند و با توجه به این‌که من در سال‌های گذشته شعرهای تازه‌ای هم داشتم، ترجیح دادم این شعرهای تازه را به مجموعه اضافه و تعدادی از شعرهای قبلی را از آن کم کنم. در نتیجه کتاب حاضر شامل سروده‌های سال‌های 87 تا 91 من منتشر شد.

او افزود: زبان این شعرها اغلب زبانی ساده است؛ به این دلیل که من اتفاق شاعرانه را در حوزه دیگری جست‌وجو می‌کنم. اتفاق شاعرانه می‌تواند در حوزه زبان هم رخ دهد، اما برای من در این مجموعه شعر در حوزه دیگری اتفاق می‌افتد. هرچند امکان دارد در مجموعه‌های بعدی مریم منصوری به نحو دیگری به شعر برسد، اما در حال حاضر برای من رخداد شاعرانه مهم است و این رخداد از طریق زبان ساده بیش‌تر منتقل می‌شود.

منصوری ادامه داد: گاهی دوستان چنان پیچیده می‌نویسند که زبان‌شان از بیان اتفاق‌های ساده سال 92 قاصر است. زبان شعرهای من می‌تواند از یک بدرقه دوستانه در فرودگاه،‌ یک اتفاق عاشقانه‌، اتاق آی سی یو‌ و... حکایت کند. به نظر من قابلیت‌های این زبان بسیار بیش‌تر است، هرچند زبان قابلیتی دارد که می‌تواند از طریق بافتِ خود، احساسات و اعصاب کلمه را منتقل کند.

او همچنین درباره بخش‌های مختلف مجموعه شعرش، اظهار کرد: این کتاب به سه قسمت تقسیم می‌شود. شعرهای این مجموعه معمولا نام ندارند، اما قسمت سوم کتاب با عنوان «و دیگران...»، شامل شعرهایی است که نام دارند و اسم‌شان جزوی از ساختار کلی شعر محسوب می‌شود؛ به همین دلیل من تصمیم گرفتم آن‌ها را از سایر شعرها جدا کنم.

این شاعر افزود: قسمت اول این کتاب نیز با عنوان «اسب‌ها در پیشانی‌ات می‌دوند سیاه» شامل شعرهای عاشقانه است. اغلب این شعرها یک مخاطب فرضی دارند که شعر در گفت‌وگو با او نوشته شده است. قسمت سوم نیز با عنوان «زنی در اندام این درخت مرده است» شامل شعرهایی است که بیش‌تر اشارات اجتماعی دارند و سهم بیش‌تری از تاریکی دارند. فضای این شعرها اندوه بیش‌تری را با خود حمل می‌کند.

منصوری سپس درباره تقسیم‌بندی زبان شعر به زبان زنانه و زبان مردانه، گفت: مردهایی که شعر می‌نویسند، ظرافت‌های اندوه و شادی را درک می‌کنند؛ به همین دلیل ما نمی‌توانیم در حوزه شعر چندان تقسیم‌بندی زنانه‌، مردانه داشته باشیم؛ چون مردی که شعر می‌نویسد، احتمالا اسلوب‌های کهن فرهنگی را درباره مردان نمی‌پسندد.

او ادامه داد: شعر بیماری‌ای است که وقتی کسی دچار آن می‌شود، عصیان‌گرتر‌ می‌شود. البته منظور من از عصیان‌گری، عصیان انقلابی و اجتماعی نیست، این عصیان می‌تواند در زندگی شخصیِ شاعر باشد که بر زبان شعری او هم اثر می‌گذارد؛ به همین دلیل زبان شعری شاعرانی مثل سیدعلی صالحی، احمدرضا احمدی‌ یا شمس لنگرودی در عاشقانه‌هایش، نمی‌تواند به زبان زنانه و ‌مردانه تفکیک شود. هرچند شاعری را هم مانند احمد شاملو داریم که زبانش صلابت مردانه خاص خود را دارد و شعرهای عاشقانه زیبایی سروده است، اما چون اصولا شعر بیش‌تر با اندوه‌، عواطف و احساسات سر و کار دارد، من در حوزه شعر چندان تقسیم‌بندی زبان مردانه و زنانه را نمی‌پسندم.

او درباره مجموعه شعر «اسب‌ها در پیشانی‌ات می‌دوند»، افزود: شعرهای این مجموعه ارتباط بی‌واسطه‌ای با زندگی فردی من دارند، اما دغدغه من لزوما اندوه‌هایی نبوده که بار تفکیک‌شده جنسیتی دارند. شاید در شعرهایم چشم‌انداز زنانه داشته‌ام، اما این شعرها صرفا به مشکلات من به عنوان یک زن نمی‌پردازند، بلکه به مشکلات من به عنوان یک انسان مربوط هستند که به موقعیتی بزرگ‌تر از چهاردیواری خانه و یا روابط شخصی مربوط است.

منصوری در پایان با اشاره به وضعیت نامطلوب انتشار شعر، گفت: من از همه ناشرانی که در وضعیت کنونی اقتصادی با همه بحران‌هایی که وجود دارد، برای شعر هزینه و از آن حمایت می‌کنند، تشکر می‌کنم. این ناشران با انتشار آثار شاعران بخصوص شاعران جوان، یک فضای فرهنگی ایجاد می‌کنند که در فضای کنونی جای تقدیر دارد. در حال حاضر باب شده که کسی شعر را نمی‌خرد و شاعر باید با پول خودش شعر را چاپ کند. کار ناشرانی که در این فضا از شاعران حمایت می‌کنند، جای تقدیر دارد و باعث می‌شود این شاعران به فعالیت ادبی و فرهنگی خود ادامه دهند. امیدوارم این حمایت‌ها از سوی مسؤولان نیز دیده شوند؛ چراکه مسؤولان فرهنگی شاید از سینما و هنرهای دیگر حمایت کنند، اما از شعر مستقل حمایت نمی‌کنند.

«اسب‌ها در پیشانی‌ات می‌دوند» با 81 صفحه، شمارگان 1000 نسخه و قیمت 5000 تومان از سوی انتشارات باران میشان منتشر شده است.

مریم منصوری پیش‌تر مجموعه داستان «دو کام حبس» را منتشر کرده است.

انتهای پیام