«قبرستان را به فرهنگسرا تبدیل کردم احیای عودلاجان که دیگر کاری ندارد. در هشت روز گذشته هر کسی به من رسید گفت بیچاره می‌شوی. کسی به من تبریک نگفت، اما من به سامان‌دهی بناها و بافت‌های تاریخی تهران امیدوارم.»

این، بخشی از سخنان مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان تهران است که صبح امروز با حضور در بافت تاریخی عودلاجان تلاش کرد باب جدیدی را برای توجه و رسیدگی به این بافت تاریخی باز کند.

به گزارش خبرنگار سرویس میراث فرهنگی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، رجبعلی خسروآبادی امروز کار خود را در تیمچه‌ی «اکبری‌ها» در پامنار و با حضور برخی مشاوران بخش خصوصی و کارشناسان شهرداری که در سال‌های گذشته سامان‌دهی این بافت را برای مدتی برعهده داشتند آغاز کرد. در ابتدا، مدیر دفتر تسهیل‌گری بافت تاریخی عودلاجان گزارش کوتاهی از عملکردش ارائه کرد.

توسلی اظهار کرد: سازمان میراث فرهنگی وقتی این پروژه را برعهده گرفت 5 / 1 میلیارد تومان اعتبار برای آن در نظر گرفت و پس از مدتی اعلام کرد که 700میلیون تومان از این اعتبار خرج شده است قرار شد بقیه‌ی کارها با پول کسبه انجام شود.

وی با اشاره به طرح سامان‌دهی بازارچه‌ی عودلاجان که از اوایل سال گذشته در این محدوده آغاز شده است گفت: از زمان آغاز کار یعنی حدود 5 / 1 سال پیش، کسبه‌ی بازارچه نتوانستند کاسبی کنند و وقفه‌ای که در این میان در سامان‌دهی بازارچه رخ داد اعتماد کسبه را به‌طور کامل از بین برد.

او ادامه داد: در تفاهم‌نامه‌ای که بین اهالی بازارچه و سازمان میراث فرهنگی بسته شد کسبه توافق کردند که اگر بازارچه به‌صورت سنتی مرمت شود شغل خود را تغییر دهند. جلساتی برای ایجاد همبستگی بین کسبه و میراث فرهنگی برگزار شد، اما زمانی که اعلام شد بیشتر اعتبار هزینه شده است درخواست کردیم باقی‌مانده‌ی پول سازمان میراث فرهنگی را برای خریدن در و پنجره‌های یکسان هزینه کنیم.

وی با اعتقاد به این‌که اکنون اعتماد کسبه از بین رفته است و فکر می‌کنند هرگز این کار به‌صورت کامل انجام نمی‌شود افزود: شهرداری،‌ کسبه و سازمان میراث فرهنگی باید با یکدیگر هماهنگ باشند تا بتوانند این پروژه را به سرانجام برسانند.

صبحانه‌ی کاری

نماینده‌ی کسبه‌ی بازارچه‌ی عودلاجان نیز با بیان این‌که سه ضلع انتخاب‌شده برای سامان‌دهی بازارچه‌ی عودلاجان ضعیف هستند بیان کرد: این پروژه‌ی مشارکتی باید با طمأنینه همراه باشد و از سوی دیگر باید به این قضیه توجه شود که وضعیت مالی و معیشتی کسبه در عودلاجان دچار اختلال شده است. کسبه باید 5 / 1 میلیارد تومان سهم خود را برای سامان‌دهی این بازارچه بپردازند در حالی که پرداخت این پول برای آن‌ها بسیار سنگین است. تا کنون موفق شده‌ایم 161 میلیون تومان برای این طرح جمع کنیم.

حیدری افزود: از اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری استان تهران تقاضا دارم در صورت امکان، یک بانک را به کسبه معرفی کنند تا آن‌ها بتوانند با گرفتن وام، سهم خود را بپردازند. کارشناسان میراث فرهنگی وقتی در حال تهیه‌ی طرح این پروژه بودند بازار تبریز را به ما نشان دادند و گفتند که عودلاجان مانند بازار تبریز می‌شود. ما می‌دانیم که این اتفاق نمی‌افتد، اما می‌خواهیم دست کم قدری وضعیت در این بازارچه بهتر شود. همچنین مدتی این بحث مطرح بود که عودلاجان به شهر - موزه تبدیل شود که قطعا به‌دلیل زیاد بودن هزینه‌ها این امکان وجود ندارد، اما ما می‌خواهیم در صورت امکان، چیزی که درخور این بافت تاریخی است برای آن ایجاد شود.

به گزارش ایسنا، مشاور اجرایی شهردار منطقه‌ی 12 تهران نیز در این زمینه گفت: اسناد بالادستی شهر تهران مانند طرح جامع تفصیلی یکی از مهمترین مسائلی است که به هویت‌بخشی این شهر کمک می‌کند.

فرهاد افشار اختلاف دید در کار توسط سه ضلع مشارکتی برای احیای بافت تاریخی عودلاجان را مشکلی دانست که این پروژه با آن روبه‌رو است و ادامه داد: نگاه شهرداری به بافت‌های تاریخی درآمدزایی و سازمان میراث فرهنگی، حفظ دستاوردهاست. در این میان، کسانی که سودی نمی‌برند کار را به حال خود رها می‌کنند. حال اگر مناطق 11 و 12 تهران را از شهر جدا کنیم بیش از چهار درصد بناهای تاریخی در کل شهر دیگر وجود ندارند. ما در بافت مرکزی شهر به‌واسطه‌ی اختلاف دیدگاه موجود، عرصه‌های وسیع بدون استفاده‌ای را داریم که برای شهر معضل شده‌اند.

وی محدوده‌ی عودلاجان، کوچه‌پس‌کوچه‌های بازار تهران،‌ محله‌ی «صابون‌پزخانه قدیم» و چاله‌میدان قدیم را از جمله مناطقی دانست که هنوز با این مشکلات روبه‌رو هستند و اظهار کرد: از سازمان میراث فرهنگی می‌خواهیم در این زمینه پیش‌قدم شود تا شهرداری هم برای حفظ هویت شهر و برطرف کردن مشکلات کمک کند.

او با تأکید بر لزوم سپردن پروژه‌ی سامان‌دهی بافت تاریخی عودلاجان به افراد و نهادهای مناسب، بخصوص در حوزه‌ی نظارت فنی و نحوه‌ی اجرای کار، گفت:‌ با توجه به این‌که سازمان میراث فرهنگی متولی فنی و اجرایی کار بود در مرحله‌ی نخست باید در عودلاجان کارها با استراتژی پیش می‌رفت، اما متأسفانه کار به حاشیه رفت و به‌دست کسان دیگری افتاد. اگر پروژه به‌دست افراد مناسب سپرده نشود نمی‌توانیم در یک بازه‌ی مناسب کوتاه آن را به سرانجام برسانیم.

مشاور اجرایی شهردار منطقه‌ی 12 تهران با تأکید بر این‌که شهرداری همگام با اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان تهران است اظهار کرد: یکی از ردیف‌های اعتباری شهرداری احیای بافت‌های تاریخی است که اگر بتوان زود دست به کار شد برای سال آینده می‌توانیم بودجه‌ی خوبی در این زمینه بگیریم و مأموریت خود را انجام دهیم. اگر درآمدزایی در بافت تاریخی عودلاجان برای همه جا بیفتد دیگر کسی این تصمیم را نمی‌گیرد که خانه‌اش را به انبار تبدیل کند و خودش در جایی دیگر مستاجر شود.

او بیان کرد: در چهار سال گذشته، شهرداری 11 میلیارد تومان برای بافت تاریخی هزینه کرده است. این حسن نیت شهرداری را نشان می‌دهد. معتقدم با نگاه جدید رییس این اداره کل باید کلاه‌مان را بالاتر بگذاریم.

رجبعلی خسروآبادی نیز در ادامه، با اشاره به وجود مشکلات اقتصادی در کشور و حتی برخی نقاط دنیا، گفت: ایران و سازمان میراث فرهنگی و گردشگری با مشکل کسری بودجه‌ی زیادی مواجه است که باید نخست این مشکلات برطرف شود.

مدیرکل جدید میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان تهران با تأکید بر این‌که گاهی باید یکسری تغییرات ایجاد شود بیان کرد: اگر خانه‌ی ساخته‌شده در یک زمین را بکوبیم و دوباره بسازیم یک ارزش افزوده برای آن ایجاد شود اگر ما قدری واقعی‌تر در این زمینه صحبت کنیم توجه به این موضوعات نیز بیشتر می‌شود.

خسروآبادی اظهار کرد: اگر چیزی مورد تأیید من و بحث‌ها و ضوابط میراث فرهنگی نباشد آن را تأیید نمی‌کنم. دوستان من در سازمان میراث فرهنگی نباید سنگ جلوی کارها بیندازند. نظریه‌ی کارشناسی با نظر یک کارشناس متفاوت است. اگر حلزون را برعکس کنیم می‌توانیم از بیرون به داخل یا از داخل به بیرون آن برویم. اکنون ما از فضای بیرونی به داخل حلزون رفته‌ایم و متأسفانه به جای باز کردن بحث، در حال بستن آن هستیم.

او با بیان این‌که اگر ادبیات سه ضلع سامان‌دهی بافت تاریخی عودلاجان را به هم نزدیک نکنیم کارها پیش نمی‌رود افزود: راه این است که کار را جلو ببریم، اما نباید زرنگی کنیم. اگر بتوان از شهرداری در بحث گرفتن تسهیلات بانکی کمک گرفت و به کسبه وام داد یک کار خوب در این زمینه کرده‌ایم. هر روزی که مغازه‌ی کسبه بسته باشد آن‌ها 100هزار تومان ضرر می‌کنند.

در این میان، نماینده‌ی کسبه‌ی بافت تاریخی عودلاجان گفت: دیکته‌ی ننوشته غلط نداشت پس از شروع دیکته بود که غلط‌های زیادی در آن پیدا شد. وقتی بخش زیادی از کار را جلو بردند اشکال‌ها مشخص شد، اما ناگهان اعلام کردند کارها انجام شده و دیگر نمی‌توان برای اشکال‌های آن کاری کرد. گفتند وام 10 میلیون تومانی بگیریم و در مدت پنج سال 18 میلیون تومان برگردانیم. مردم پس کشیدند. این‌ها از جمله مواردی است که مشکلات زیادی را برای سامان‌دهی این بافت ایجاد می‌کند.

خسروآبادی با تأیید سخنان حیدری، گفت: شرط قدم اول آن است که عاشق باشی. هر کسی که سهم کار خود را انجام دهد می‌تواند از دیگران مطالبه کند. لطف مستمر، ایجاد حق می‌کند و این قضیه با تکلیف متفاوت است. هر کسی که در این زمینه کاری را انجام داده است باید آن را روی دایره بریزد. من مدیر اداره کل میراث فرهنگی،‌ صنایع دستی و گردشگری استان تهران هستم و مسوولیت رفتار همه‌ی افراد زیر دستم برعهده‌ی من است. به آن‌ها گفته‌ام کاری نکنند که مجبور شوم در رسانه‌ها از همه عذرخواهی کنم. هیچ‌کدام از کارشناسان من نباید دروغ بگویند یا دزدی کنند. اگر خودمان این مسوولیت را برای خود یک تعهد کنیم موفق شده‌ایم.

او اظهار کرد: باید یک هجمه وارد کنیم. متوجه هستم که وضعیت کنونی اصلا خوب نیست. موظفیم این وضعیت را درست کنیم.

در این میان، مدیر دفتر تسهیل‌گری عودلاجان نیز به خسروآبادی گفت: متأسفانه مدیران شهری ارزش اقتصادی را در بافت تاریخی نمی‌دانند. در حالی که اگر با بافت‌های تاریخی خوب رفتار کنیم نتیجه‌ی خوب می‌گیریم.

اما خسروآبادی این نظر را رد و بیان کرد: اگر من در سبد هزینه‌ی زندگی‌ام خوراک فرهنگی نمی‌گذارم، اما می‌توانم حرف فرهنگی بزنم. زلزله‌شناسی من خوب است، ولی فرصت‌ساز خوبی نیستم. با این وجود در نگه داشتن خاکریز ماهرم. این‌که بی‌برنامه باشیم و ندانیم چه کاری می‌خواهیم انجام دهیم درست نیست. باید طرح‌ها و ایده‌های مناسب و کارشناسی‌شده مطرح و اعلام کنیم که از حالا برای سال 93 چه کارهایی را در دستور اجرا داریم. اگر ما از این فرصت‌ها استفاده نکنیم مشکل ماست.

در این میان، مدیرکل پیشین اداره‌ی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان تهران - محمدحسین فرمهینی فراهانی - نیز گفت: اکنون موقعیتی استثنایی پیش آمده است. در زمان مدیریتم در این اداره کل به من اتهام زده شد که با شهرداری قاطی شده‌ام، اما خوشبختانه اکنون موقعیت خوبی پیش آمده است. دو کمیته‌ تشکیل می‌دهیم که ضلع‌های مختلف کار را بررسی کنند باید آب،‌ برق، گاز و اداره‌ی اوقاف را در این زمینه با هم همسو کنیم.

اما خسروآبادی خطاب به فراهانی تأکید کرد: اگر برای بافت تاریخی ضابطه تعریف کنید و براساس ضوابط تغییرات مورد نیاز را انجام دهید قانونگذار نیز با شما همسو است. دلم به این کار روشن است آنچه اکنون باعث بقای آدم‌ها می‌شود این است که خودشان می‌خواهند زنده باشند. بنابراین باید نخست همه‌ی گزارش‌های فنی نظارتی و اجرایی که تا کنون برای این بافت تاریخی تهیه شده‌اند بررسی شوند و مواردی که به تصویب یا تعدیل نیاز دارند زودتر مورد تصمیم‌گیری قرار گیرند. همچنین باید زودتر مشکل کسبه را برطرف کنیم.

او درباره‌ی وضعیت بافت‌های تاریخی تهران و بناهای موجود در این شهر، گفت:‌ معتقدیم کارکرد مسجد باید مسجد باشد. این‌که بخواهیم مالک همه‌ی بناهای تاریخی شویم امکان ندارد. برای ما فقط حفظ نشان‌های قدیمی بنا اهمیت دارد. ما در تهران 374 محله و در هر محله 10 شورایار داریم که می‌توانیم با بستن تفاهم‌نامه‌ای با آن‌ها اقدامات بهتری در این محله‌ها انجام دهیم.

وی تأکید کرد:‌ نمی‌توان یک مسوولیت بزرگ را تعریف، اما برایش ابزار کوچکی تهیه کرد. دوهزار و 200 بنای واجد ارزش در تهران داریم که از دید ما خراب شدن یکی از آن‌ها هم زیاد است. اگر تصویر درستی از کار خود نداشته باشیم بسیار بد است. متأسفانه در برخی موارد، بی‌توجهی‌هایی از سوی شهرداری در این زمینه وجود داشته است که به مواریث و تاریخ ما نگاه خوبی نداشته‌اند.

او دغدغه‌ی اصلی اعضای شورای شهر را ایجاد مدیریت یکپارچه در سطح شهر تهران دانست و اظهار کرد: ادبیات‌ها را مشترک کنیم و موارد مورد توجه را در رأس قرار دهیم. ما با کمک رسانه می‌توانیم وظایف خود را بهتر انجام دهیم.

وی ادامه داد: شهرداری برای برف‌روبی 60میلیارد تومان بودجه می‌گذارد. اگر می‌شد برخی از این بودجه‌های جاری را منتقل کرد قطعا ظرفیت‌های شهرداری برای این‌گونه کمک‌ها به بافت‌های تاریخی بهتر می‌شد.

خسروآبادی با اشاره به در دست تدوین بودن پیش‌نویس قطعنامه‌ی پنج ساله شهرداری، اضافه کرد: باید بحث جلوگیری از تخریب بناهای تاریخی را به‌صورت نهادینه جلو ببریم. این یک تکلیف است که به اعتبار زیادی نیاز دارد.

انتهای پیام