به گزارش ایسنا، ماهان جوان ۲۹ ساله‌ای است که در خصوص مصرف خود می‌گوید: "از ۱۹ سالگی سیگار می‌کشیدم، به مدت دو سال به علت بیماری نفس تنگی مصرف سیگار را کنار گذاشتم اما بعد از درمان دوباره شروع کردم." می پرسم چه اتفاقی بیفتد دیگر سیگار نمی‌کشی؟ جواب می‌دهد "به شرایط جامعه بستگی دارد." وقتی از او سوال می‌کنم که آیا سیگار کشیدن را به جوانان توصیه می‌کند، می‌گوید "نه، بیهوده پول خود را دور نریزند. از ما گذشته اما جوان‌تر ها این کار را نکنند. الان متأسفانه سن مصرف سیگار پایین آمده و در مدارس هم نفوذ کرده است، که باید فرهنگی در میان خانواده‌ها شکل بگیرد تا بچه‌ها به این سمت نروند، پدرها و مادرها پیش روی خانواده شأن مصرف نکنند تا الگو نگیرد." بعد یاد خودش می افتد… "زمستان ۴ سال پیش بود که برای اولین بار دوستم مصرف گل یا همان ماری جوانا را به من پیشنهاد داد. گفتم من تا الان نکشیده ام… بعد رفتیم و از جایی در شهر آن را تهیه کردیم، …"

فکر نمی‌کردم تا صبح زنده بمانم

بین کلامش می آیم و می پرسم از کجا؟ می‌گوید "شما در شهر هر جا بروی و بگویی من گل می‌خواهم گیر می‌آوری، حتی در باغچه خانه‌ها هم می‌کارند. باغبان زیاد است." این را با خنده می‌گوید. بعد ادامه می‌دهد: "من حتی نمی‌دانستم چطور مصرف می‌کنند، ساقی به من یاد داد و گفت بگذار در دهانت و چند کام سنگین بگیر… زمانی که مصرف می‌کنی تا پنج دقیقه اول هیچ حس خاصی نداری، اما بعد… آن شب واقعاً فکر نمی‌کردم که تا صبح دوام بیاورم و زنده بمانم. به شدت حالم بد شد، من بلد نبودم چطور مصرف کنم و آن را مثل سیگار کشیدم. وقتی برای اولین بار سنگین بکشی دچار توهم می‌شوی. هر کسی فاز یک چیزی را می‌گیرد و من آن شب فاز ترس گرفته بودم و فکر می‌کردم که الان یک اتفاق خاصی برایم می‌افتد و راهی بیمارستان می‌شوم خانواده ام خبردار می‌شوند و آبرویم می‌رود اما وقتی به خانه رفتم و خوابیدم ساعت ۴ صبح بیدار شدم و دیدم حالم خوب شده، همانجا با خودم عهد بستم که دیگر طرف هیچ نوعی از مواد مخدر نروم.... سیگار هم هر موقع اراده کنم می‌توانم ترک کنم."

سود سیگار کشیدن هیچ است

می گویم پس آسیب‌هایی که به اندام‌های داخلی و قلب و ریه‌ات وارد می‌شود چه؟ اینها قابل جبران نیست. می‌گوید "ما یک مثال داریم بین بچه‌ها، کسی که می‌خواهد ۶۰ سال سالم زندگی کند خب چه اشکال دارد که ۵۰ سال با لذت زندگی کند." دوستش هم اضافه می‌کند "ما تن سالم به خاک نمی دهیم…"

ماهان سود سیگار کشیدن را هیچ می‌داند، اما مصرف سیگار را با احساس قدرت و بزرگی در جوانان مرتبط می‌داند و بعد می‌گوید "البته سیگار کشیدن به من هیچ احساس خاصی نمی‌دهد، تنها کمی آرام می‌شوم که آن هم به خاطر نیکوتین موجود در آناست که یک خرده به آدم احساس آرامش می‌دهد."

جامعه به مردم دروغ می‌گوید

از تاثیرپذیری می پرسم، اینکه چطور می‌شود که یک فرد به سمت مصرف دخانیات یا سیگار و حتی مواد مخدر می‌رود. جواب می‌دهد "خانواده تأثیر زیادی ندارد چون ما اصولاً در خانه سیگار نمی کشیم، جامعه است که به مردم دروغ می‌گوید، مجری‌های تلویزیون و هر سینماگر و بازیگری که می‌بینید جلوی دوربین از مضرات مواد و سیگار و دود می‌گوید که مواد مخدر بد است و استفاده نکنید، اما درصد بالایی از آنها در زندگی واقعی شأن مصرف دخانیات و مواد مخدر دارند و حتی در فیلم‌ها هم به راحتی نشان می‌دهند. جوان هم می‌بیند و می‌گوید لابد چیز خوبی است من هم بروم مصرف کنم."

برای فرار از زندگی واقعی به مصرف سیگار پناه می برم

جلوتر که می‌روم یک گروه دختر دبیرستانی می بی نم که در پارک نزدیک مدرسه‌شان دور هم نشسته‌اند. نزدیک‌تر رفتم و دیدم که در حال سیگار کشیدن هستند. یکی از آنها از جمع جدا شد و به سمتم آمد، پرسید چه می‌خواهی؟ خودم را معرفی کردم و گفتم می‌خواهم بدانم چطور شد که سیگاری شدی؟ آهسته جواب داد: "پدر و مادرم از هم طلاق گرفته‌اند و مشکلات خانوادگی زیادی دارم، به همین خاطر در جمع دوستانم و برای فرار از زندگی واقعی به مصرف سیگار پناه می برم." توضیح بیشتری نداد و از من دور شد و دوباره به جمع دوستانش برگشت.

وقتی سر کار هستم بیشتر سیگار می کشم

پسر جوان ۲۷ ساله است. او را در یک پارک می بی نم که دود سیگارش را با یک حالت خاص فرو می‌دهد، می‌گوید یک سال است که به طور دائم سیگار می‌کشد و اولین بار در ۱۹ سالگی در کنار یکی از دوستانش که اتفاقاً او را از این کار بر حذر داشته شروع کرده است. بعد از آن قلیان می کشیده و گاهی هم سیگار! از اولین تجربه اش که می پرسم، اینگونه می‌گوید "آن روز همان یک نخ را کشیدم و فردا شبش رفتم و یک پاکت گرفتم. دو سه نخ پشت سر هم کشیدم و بعد پاکت را پاره کردم و دور انداختم. بعدها مصرفم بیشتر قلیان بود، الان هم وقتی سر کار هستم بیشتر سیگار می کشم وگرنه در منزل و مسافرت این کار را نمی‌کنم." جالب است که ادعا دارد به سیگار کشیدن عادت نکرده و خودش را وابسته به مصرف سیگار نمی‌داند، اما وقت‌هایی که سرکار است تا روزی یک پاکت هم سیگار کشیده. شغلش دکوراسیون داخلی است و رفع خستگی را دلیل دود کردن سیگار در محل کارش می‌داند.

وقتی می پرسم مصرف دیگری هم دارد، می‌گوید خیر.. اما دقیقه‌ای نگذشته که به مصرف گُل هم اعتراف می‌کند و می‌گوید "یک شب بارانی با دوستانم به پارک جنگلی خارج شهر رفتیم و یکی از دوستانم گفت من گل آورده‌ام. دوستانم مصرف کردند و شاد و شنگول شدند، با خودم گفتم من هم امتحان کنم. من هم شروع کردم و برای بار اول حس کردم تغییری نکرده‌ام، دو هفته بعد دوباره رفتیم بیرون و من دوباره مصرف کردم اما تأثیر خاصی نداشت که توهم بگیرم یا چیز دیگری، تنها حس می‌کردم سلول‌های مغزم نبض دارند و در دفعات بعدی بیشتر حسش می‌کردم. این ماجرا به یک سال پیش برمی گردد، قبل از اینکه سیگار کشیدن را شروع کنم و آن موقع تنها قلیان مصرف می‌کردم."

به حیاط رفتم تا هوایی تازه کنم!

دوست دیگرش که تا آن موقع ساکت بود می‌گوید "من تا به حال نه سیگار کشیده‌ام و نه قلیان، تنها یک بار در پارک با دوستانم یک پک به قلیان میوه‌ای زدم و بعد سردرد گرفتم و دیگر از این غلط‌ها نکردم. یک بار با این دوست عزیزم که در حال اعتراف است، به یک دورهمی رفتم که آنجا همه گل مصرف می‌کردند. من هم در کنارشان نشسته بودم و نظاره گر بودم. بعد شروع کردند و تمام فضای اتاق را کاملاً دود گرفت من هم احساس سرگیجه کردم و گونه‌هایم ناخودآگاه می‌لرزید. به حیاط رفتم تا هوایی تازه کنم اما نمی دانم چرا اینقدر می‌خندیدم و هر چه می‌دیدم خنده ام می‌گرفت. در هر اتاقی می‌رفتم یک عکس می‌دیدم به خنده می‌افتادم تا جایی که گلودرد گرفتم و حتی فرصت نمی‌کردم که آب بخورم. بعد یک بطری آب معدنی آوردند و اثر آن از بین رفت… خیلی شب بدی بود و تصمیم گرفتم دیگر هیچوقت در جمع مصرف کننده ها حضور پیدا نکنم."

دوستش میان صحبتش می پرد و می‌گوید گل انواع متفاوتی دارد، در یک نمونه بعد از مصرف فقط خسته ای و خوابت می‌آید، در نمونه دیگر شاد هستی و می خندی و یا گرسنه می‌شوی...

دختر جوان نه مصرف کننده است نه ساقی. ۲۱ سال دارد و می‌گوید یک بار با یک ساقی کمتر از یک دقیقه تلفنی صحبت کرده است و در همان زمان کوتاه ۱۵ نفر به خاطر خرید مواد پشت خط آمده‌اند…

پیشگیری، کارآمدترین روش

یک کارشناس ارشد روانشناسی بالینی با بیان اینکه پیشگیری، کارآمدترین روش است، به ایسنا گفت: اقدامات پیشگیرانه ای چون آموزش مهارت‌ها و رفتار جراتمندانه، پیش بینی و مشخص کردن آسیه‌ای محتمل، نحوه برخورد با فشار دوستان و مدیریت موقعیت‌هایی که فرد در آن قرار می‌گیرد بسیار مهم است، به عنوان مثال در زمان امتحانات مصرف ریتالین و یا سایر داروهایی که می‌تواند تمرکز را افزایش دهد و نیاز به خواب را کمتر کند پیشنهاد می‌شود که دانشجویان باید در این زمینه آگاه شوند و ضمن تشریح پیامدها، آسیب‌ها و عوارض در درازمدت؛ باورهای اشتباه موجود را از بین ببریم.

خانم سیده زحل قانعیان با اشاره به اینکه مواد مخدر روز به روز تنوع پیدا می‌کند و متناسب با اقشار و جنسیت‌های مختلف طراحی می‌شود، بیان کرد: مصرف موادی مانند گُل و ماری‌جوانا، الکل و سیگار در میان جوانان و نوجوانان شیوع بیشتری دارد. قبلاً استعمال این مواد در بین آقایان بسیار بیشتر از خانم‌ها بود، ولی امروزه به دلیل اینکه فرهنگ جامعه ما به سمتی پیش می‌رود که چنین رفتارهایی در بین خانم‌ها نیز به هنجار و پرستیژ اجتماعی تبدیل شده است.

کاربرد استعمال مواد آسیب زا به عنوان یک پرستیژ اجتماعی

وی ادامه داد: امروز دیدن دختران و زنانی که مشغول کشیدن قلیان میوه‌ای در ساحل دریا هستند، چیز عجیبی نیست. در جامعه موقعیت‌های مختلف را که رصد می‌کنیم می‌بینیم در کافه‌ها، سواحل و مکان‌های تفریحی مختلف مشغول استعمال این مواد آسیب زا هستند، و متأسفانه نه به عنوان یک عادت یا رفتار ناشایست بلکه به عنوان یک پرستیژ اجتماعی در بین آنان کاربرد پیدا کرده است.

رفتار سلبریتی‌ها می‌تواند تبدیل به یک هنجار شود

این کارشناس ارشد روانشناسی بالینی با بیان اینکه باورهای ناکارآمد و الگوهای موجود سبب بروز موارد مختلفی می‌شود، گفت: مثلاً وقتی یک سلبریتی در فیلم یا جامعه با حالت خاصی سیگار را در دستانش گرفته و دود می‌کند نوجوانی که این صحنه را می بیند آن رفتار را با آن شخصیت مرتبط می‌کند و با خود می‌گوید وقتی سیگار کشیدن به این فرد می‌آید پس من هم اگر سیگار بکشم می‌توانم مثل این فرد پز بدهم و آن جایگاه و پرستیژ اجتماعی را داشته باشم و این رفتارها می‌تواند به عنوان الگو مورد تقلید قرار بگیرد و تبدیل به یک رفتار مثبت و یا هنجار در میان جوانان و نوجوانان شود.

باورهای اشتباه و ناآگاهی افراد!

قانعیان خاطرنشان کرد: باورهایی همچون "قلیان میوه‌ای اصلاً ضرر ندارد" یا اینکه سیگار و قلیان که اعتیاد نمی‌آورد" و این دست باورهای اشتباه و ناآگاهی باعث تکرار رفتارها توسط افراد می‌شود؛ بنابراین باید سعی کرد آموزش‌های لازم را به گروه‌های هدف ارائه کرد.

وی اظهار کرد: تکنولوژی و امکانات موجود در جامعه موجب می‌شود که روز به روز مصرف مواد مخدر پررنگ‌تر شود و می‌توانیم تنوع چنین رفتارهایی را در جامعه ببینیم، لذا نحوه تغییر آسیب‌ها و مسیر آن باید توسط روانشناسان، جامعه شناسان و مسئولان امر رصد و راهکارهایی برای آن تبیین شود.

وضعیت سبز استان بوشهر در حوزه مواد مخدر

دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر استان بوشهر در گفتگو با ایسنا اظهار کرد: در حوزه مواد مخدر استان بوشهر جزو چهار استان در سطح کشور است که در وضعیت سبز قرار دارد و نرخ شیوع مصرف مواد مخدر در استان بوشهر پایین‌تر از میانگین مصرف کشوری است.

ارسطو ترکمان منش عنوان کرد: برای پیشگیری از مصرف مواد مخدر سه مرحله اقدامات اطلاع رسانی و آگاه‌سازی انجام می‌شود. یکی پیشگیری اولیه از اعتیاد ویژه آحاد سالم جامعه که در معرض مصرف مواد مخدر نیستند، که بیش از ۹۸.۵ درصد از افراد در استان بوشهر سالم هستند و حدود ۱.۵ درصد مشکل اعتیاد و تجربه مصرف مواد مخدر دارند.

وی افزود: مرحله دوم پیشگیری ثانویه و ویژه افرادی است که در معرض خطر آسیب‌های ناشی از اعتیاد و مصرف مواد مخدر هستند مانند کسانی که در محلات آلوده و آسیب خیز زندگی می‌کنند و یا افرادی که دارای والدین مصرف کننده هستند و بیش از سایر افراد در معرض خطر اعتیاد و آسیب‌های ناشی از آن هستند و مرحله سوم حمایت اجتماعی از کسانی که نسبت به مصرف مواد مخدر اعتیاد دارند، و امکان ترک و درمان آنها وجود دارد.

بیشترین آلودگی در محیط‌های کاری مراکز نفت و گاز واقع در شهرستان‌های جنوبی

دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر استان بوشهر تاکید کرد: در حال حاضر در سراسر استان ۵۶ مرکز ترک اعتیاد، اعم از خدمات سرپایی، بستری و کاهش آسیب‌های گذری (DIC) وجود دارد و خدمات لازم به افرادی که به شکل داوطلبانه و با دستور قضائی و پلیس به این مراکز معرفی می‌شوند ارائه می‌شود.

ترکمان منش ادامه داد: این افراد شامل کارتن خواب‌ها و معتادان متجاهر هستند که تعداد این موارد در استان بسیار محدود است که در خصوص افراد بی خانمان و متجاهر پس از معرفی به مراکز کلیه هزینه‌های درمان آنها بر عهده دولت می‌باشد.

وی با تاکید بر اینکه هم اکنون از نظر ظرفیت نگهداری و ارائه خدمات هیچ‌گونه محدودیتی وجود ندارد، بیان کرد: در مراکز DIC برای افرادی که امکان ترک اعتیاد برای آنها وجود ندارد و در واقع دارای اعتیاد مزمن می‌باشند داروهای نگهدارنده تجویز و ارائه می‌شود که این داروها باعث قطع حلقه بین توزیع کننده و مصرف کننده مواد مخدر است و از سوی دیگر افراد کمتر گرفتار بیماری‌های عفونی از جمله هپاتیت و ایدز می‌شوند چون تزریق را کمتر تجربه می‌کنند.

دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر استان بوشهر عنوان کرد: بیشترین آلودگی در محیط‌های کاری و کارگری مراکز صنعتی نفت و گاز واقع در شهرستان‌های جنوبی استان بوشهر است، و اکثراً افراد جویای کار و غیربومی هستند که جهت اشتغال وارد استان شده‌اند. این نقاط در گذشته دارای مراکز درمانی از جمله کمپ، مراکز سرپایی نبودند اما اکنون در شهرستان‌های جم، کنگان و عسلویه نسبت به راه اندازی این مراکز اقدام شده است.

جوانان اخیراً به مصرف ماری جوانا و ماده خطرناک گل روی آورده‌اند

ترکمان منش در خصوص بیشترین آمار مواد مصرفی در سطح استان بوشهر به ایسنا گفت: اولین ماده مصرفی در استان بوشهر تریاک و بعد از آن حشیش است، در سال‌های گذشته شیشه در صدر بوده که از جمله روانگردان های خطرناک است اما خوشبختانه امروز شیشه جز مواد مصرفی اولیه نیست.

وی ادامه داد: عمدتاً جوانان به مصرف ماری جوانا و ماده خطرناک گل روی آورده‌اند، به دلیل وجود باور غلطی که در بین جوانان ایجاد شده که نام آن گل و ریشه گیاهی دارد و اعتیادآور نیست، این موارد باعث گرایش جوانان به ماده گل می‌شود که متأسفانه خطرات و مضرات ناشی از مصرف گل بسیار خطرناک‌تر از ماده حشیش است.

دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر استان بوشهر با اشاره به وضعیت نفوذ مواد مخدر در مدارس و دانشگاه‌ها تصریح کرد: در سطح دانشگاه‌ها و مدارس متأسفانه بیشتر در فصل امتحانات قرص‌های روانگردان مصرف می‌شود به این خاطر که در مراکز مجردی و خوابگاه‌ها این باور غلط ایجاد شده که با مصرف قرص‌های روانگردان قدرت درک مطلب بالا رفته و میزان بیدار ماندن فرد بیشتر می‌شود و باعث موفقیت خواهد شد در صورتی که می‌بینیم نه تنها با مصرف این ماده موفقیتی در آموزش و تحصیل خود ندارند بلکه به شدت موجب افت تحصیلی و عدم تمایل به ادامه تحصیل می‌شود.

ترکمان منش خاطرنشان کرد: سال گذشته در استان بوشهر بیش از ۲۱ تن کشفیات مواد مخدر بوده و در سه ماهه نخست سال جاری نیز بیش از ۴.۳ تن انواع مواد مخدر از باندهای قاچاق کشف و منهدم شده است.

مواد مخدر سلول‌های عصبی را مختل می‌کند

به گزارش ایسنا، مواد مخدر نامی عمومی برای انواع مختلفی از داروها و ترکیبات طبیعی، شیمیایی است که اغلب به دلیل احتمال ایجاد وابستگی به مصرف جزو مواد اعتیادآور طبقه‌بندی شده و معمولاً خرید و فروش آن‌ها ممنوع است.

گفتنی است این مواد پس از مصرف وارد سیستم ارتباطی مغز شده و فرایند عادی ارسال، دریافت و پردازش اطلاعات از سوی سلول‌های عصبی را مختل می‌کند و باعث ایجاد لذت، تغییر هوشیاری، بی‌حسی می‌شود. بنابراین پتانسیل ایجاد اعتیاد و سوءمصرف در آن‌ها وجود دارد ولی شدت آن بسته به اثر ماده متفاوت است.

انواع مختلفی از مواد مخدر و اعتیادآور وجود دارند و به همین دلیل، فرد معتاد در طول زمان، برای ارضا و احیای حس نشئگی، معمولاً از مادهٔ مخدر به مخدری قوی‌تر نیازمند می‌شود.

گزارش از: زهره عرب خبرنگار ایسنا بوشهر

انتهای پیام