دکتر علیرضا آزاد در سومین جلسه از لایوهای اینستاگرامی با موضوع «چرا دیندار بمانیم» و در پاسخ به سوال که آیا دین انتظارات و نیازهای یک انسان معاصر را برطرف می‌سازد، گفت: من روی واژه‌ انتظار تمرکز می‌کنم. این انتظارات را چه چیزی رقم می‌زند و به تبع آن می‌تواند نگرش و بینش بدهد. اگر مورد انتظار ما این نگرش و بینش باشد، دین قابلیت برطرف کردن انتظارات در این راستا را دارد.

وی افزود: اگر انتظار داشته باشیم دین برای ما یک اقتصاد عالی ایجاد کند، به نظرم این انتظار را نمی‌توان از دین داشت اما می‌توان به آن از فضای دیگری نگریست. پس دین قرار نیست چیز جدیدی به زندگی اضافه کند ولی می‌تواند به اتفاقات مختلف زندگی معنا ببخشد.

عضو هیات علمی دانشگاه فردوسی ادامه داد:  فردی که توسط پزشک جواب شده و در پایان گفتمان علمی قرار دارد؛ چنین فردی را چگونه می‌توان به جز با دین و معنویت به زندگی امیدوار کرد و از درد و رنج رهانید. به قول نیچه «هنر حقیقت را تحمل‌پذیر می‌کند».

آزاد گفت: برخی با خرید کالاهای گران‌قیمت، تناول غذاهای گران یا مسافرت از زندگی لذت می‌برند. این حال‌ها و لذات ساختنی است. دین چنین حال‌هایی را ایجاد نمی‌کند اما می‌تواند احوالات یافتنی و کشف‌کردنی را برای ما تامین ‌کند.

وی بیان کرد: دین از جهتی کارکرد مشابه با عشق دارد و یا به قول مولانا «باده نه در هر سری بد می‌کند/ آنچنان را آنچنان‌تر می‌کند». دین مانند عشق آنچنان را آنچنان‌تر می‌کند. برخی به واسطه‌ عشق بدخوتر می‌شوند و گاه به واسطه‌ همان عاشقی افتاده و متواضع می‌شوند؛ چنان‌که خداوند متعال در قرآن می‌فرمایند «یضلّ به کثیرا و یهدی به کثیرا». خیلی‌ها با قرآن گمراه و بسیاری نیز هدایت شده‌اند. کسی که فسق درونی دارد، با دین گمراه می‌شود.

عضو هیات علمی دانشگاه فردوسی ادامه داد: اگر تجارب و حوادث ناخوشایندی از دین‌داران وجود دارد، از گمراه‌شدگان از دین است نه خود دین. تجربه‌های ما از حکومت‌هایی که در طول تاریخ در دنیا به نام دین قدرت راندند، بر داوری ما در مورد دین تاثیر گذاشته است. در همه‌ ادیان و مذاهب و حتی ایدئولوژی‌ها این موضوع وجود دارد.

آزاد افزود: باید دید چه چیز در دین وجود دارد که باعث می‌شود با وجود این تجارب ناخوشایند، انسان معاصر در قرن ۲۱ باز هم به دین پایبند بماند. این مساله نباید دست‌ کم گرفته شود. در دنیای امروز دین همچنان زنده است. قدرت‌های سیاسی میهمان‌ موقتی هستند.

وی با نفی برخی استدلالات مبنی بر نفی دین به جهت کردار دین‌داران بیان کرد: به عنوان نمونه برخی تجربه ناخوشایند از فرزندآوری داشته‌اند. در تاریخ فرزندان زیادی بودند که به پدر و مادر خود جفا کرده‌اند. با این توصیف آیا این تجارب باعث شده که کسی فرزندآوری را نفی کند. به عبارتی با وجود تجارب ناخوشایند، آدمی همچنان به فرزندآوری مبادرت می‌ورزد. این مانند این است اینگونه استدلال کنیم که برای جلوگیری از طلاق، ازدواج را نفی کنیم.

عضو هیات علمی دانشگاه فردوسی ادامه داد: کسانی که تصور می‌کنند با وجود تجارب ناخوشایند از دین‌داری، باید بساط دین و دین‌داری را در دنیای معاصر جمع کرد، همانند همان کسانی هستند که می‌گویند ازدواج نکنید تا طلاق نگیرید. این رفتار درستی نیست. اینجاست که وظیفه روشن‌فکران و متولیان دینی این است که دین امروزی و عقاید تحصیح شده متناسب با نیاز امروز را به جامعه عرضه کنند.

آزاد بیان کرد: به قول مولانا «مؤمن آن باشد که اندر جزر و مد/کافر از ایمان او حسرت خورد».

انتهای پیام