همه‌چیز سر جای خودش است، فضای داخلی موزه با رنگ سفید به شاهکارهای استاد صنعتی آرامش می‌دهد، این آرامش را در مجموعه‌ مجسمه‌های زندانیان، کوچه و بازار و حتی «بهشت» و «جهنم» می‌توان دید، حتی برای نورپردازیِ موزه با تعبیه ریل چوبی به دور تا دور مجسمه‌ها، لامپ‌هایی کم‌مصرف بکار گرفته شده‌اند که قرار است از پایین به مجسمه‌ها روشنایی بدهند و لوسترهای طرح قدیمی که از بالا نور را به شاهکارهای استاد صنعتی می‌تابانند.

با ورود به طبقه اول ساختمان، نشانه‌های زیادی از تلاش‌های جمعیِ هلال‌احمر، سازمان زیباسازی و نظارت میراث فرهنگی در این موزه طی سه سال گذشته به چشم می خورند؛ از آسانسوری که برای استفاده‌ی معلولان نصب شده، اتاقِ کار مرمت‌گرها و استادشان «حمید شانس» (که هنوز پنج سردیس را برای مرمت در دست کار دارند) و درِ پلمب شده‌ای که در همان فضای اتاقِ مرمت، در چند سال گذشته دستفروش‌ها  از آن رفت‌وآمد می‌کردند، کافی‌شاپی که قرار است فضایی متفاوت را به مخاطبان عرضه کند، یا "شاهدِ دیوارهای قدیمی" موزه که در یک قاب مربع شکل در طبقه دوم بنا باقی مانده، یا حتی تابلوهای نقاشی مرمت‌شده و گندزدایی شده.

ساماندهی و تکمیل موزه همزمان با افتتاح

به گزارش ایسنا، حالا موزه استاد علی اکبر صنعتی در قلب تهران، بعد از گذراندن مسیری سخت در حدود ۱۰ سال، به ثبات و آرامش رسیده، ثباتی که در روزِ ۱۴ شهریور نصیب اش شد؛ اما بعد از چند روز، به گفته‌ی رئیس موزه‌های جمعیت هلال احمر، انجام برخی ظریف‌کاری‌ها در فضای موزه، موجب تعطیلی آن شد.

«فرهاد علی اکبری»، رئیس موزه‌های جمعیت هلال احمر معتقد است این کار احتمالا در دیگر موزه‌های دنیا نیز انجام می‌شود. او می‌گوید: پیش از بازگشایی موزه، در گفت‌وگو با برخی رسانه‌ها اعلام کردم احتمالا یک‌سری اقدامات در راستای ساماندهی و تکمیل موزه همزمان با افتتاح موزه انجام می‌شود. اما انجام برخی کارها مانند جابجایی لوسترها، باعث شد تا موزه دوباره تعطیل شود، چون این جابجایی اقدامی خطرناک است که نیاز به تعطیلی کامل فضا داشت.

وی با تاکید بر این‌که در زمان بازگشایی موزه استاد صنعتی، برخی کارشناسان و هنرمندان مخالف لوسترهای قبلیِ نصب شده در فضای نمایشگاه بودند، ادامه می‌دهد: در آن زمان، ایده‌ی جالبی مطرح شد که با توجه به قدیمی بودنِ فضا، بهتر است عناصرِ استفاده‌شده برای موزه نیز قدیمی باشند؛ مانند لوسترهایی که برای باغ نگارستان استفاده شده‌اند، به همین دلیل قرار شد لوسترها نیز در شأن موزه باشند. بنابراین آن‌ها باید جابجا می‌شدند که هم‌اکنون در حال تکمیل این جابجایی و استفاده از طرح‌های قدیمی هستیم.

او لوسترهای جدید استفاده شده را از نظر زیبایی و استاندارد در سطح بالاتری از لوسترهای قدیمی‌تر می‌داند و تاکید می‌کند: لزوم تعمیر آسانسور و سیستم گرمایش و سرمایش موزه صنعتی از دیگر علت‌های تعطیلیِ ناگهانی این موزه بوده‌اند.

بازدید از فضای موزه‌ای امکان‌پذیر است

«علی اکبری» همچنین در پاسخ به این پرسش که چه لزومی برای افتتاح زودهنگام موزه تا قبل از تکمیل اقدامات مورد نیاز در فضای موزه بود می‌گوید: طبق قولی که مسئولان برای زمان افتتاح موزه داده بودند، هرچند با قدری تاخیر، اما تلاش کردیم در همان زمان بازگشایی شود تا دل‌نگرانی‌ها درباره وضعیت فضای موزه و مجسمه‌ها نیز برطرف شود، در نتیجه با دعوت از اهل فن در روز بازگشایی با حضور شهردار تهران، خوشبختانه همه دیدند که فضای موزه در چه شرایط مناسبی است.

او با این وجود تاکید می‌کند: موزه‌ی استاد صنعتی تا چهار روز بعد از بازگشایی با حضور شهردار تهران باز بود، اما با توجه به مشکلات بوجود آمده و جلوگیری از بروز هر مشکل احتمالی، مجبور شدیم محدودیت‌هایی اعمال کنیم.

وی بازدید از فضای موزه‌ای استاد صنعتی را در حال حاضر امکان‌پذیر می‌داند و می‌گوید: در سایت‌های مختلف و حتی در سایت جمعیت هلال احمر نیز یک شماره تلفن اعلام شده تا کسانی که قصد بازدید از موزه را دارند، با اعلام قبلی و هماهنگی بتوانند در زمان تعطیلی نیز از موزه بازدید کنند.

موزه را از صفر به صد رساندیم

او با تاکید بر این‌که خوشبختانه مهمترین هدف یعنی "نجات موزه و آثار آن از وضعیت گذشته‌اش" به خوبی تحقق پیدا کرد و موزه از حالت آسیب شدید نجات یافته، بیان می‌کند: باید همگی قدری تحمل‌مان را زیاد کنیم تا این نوع بحث‌ها به صورت تعاملی پیش بروند، چون معتقدیم موزه را که در شرایط بسیار بدی بود، از صفر به صد رساندیم.

او اضافه می‌کند: اگر مردم به ما وقت بدهند، بهتر از گذشته می‌توانیم درِ این بنای تاریخی را باز کنیم. احتمالا این نوع اتفاقات همه‌جای دنیا رخ می‌دهد. قبلا اعلام کرده بودیم که یک‌سری خرده‌کاری‌ها را همزمان با زمان بازدید مردم از موزه پیش می‌بریم، اما در شرایط کنونی امکان آن وجود ندارد.

کافه موزه صنعتی به مناقصه گذاشته می‌شود

وی همچنین درباره‌ی کافه‌ی تعبیه شده در فضای موزه که پیش از این اتاق سرایداری بوده، می‌گوید: در حال حاضر با بررسی کارشناسانِ دادگستری و هلال احمر، قرار است این فضا به مناقصه گذاشته شود. کارهای قانونی آن نیز در دست انجام است.

قالب‌گیری آثار موزه، در آینده انجام می‌شود

رئیس موزه‌های جمعیت هلال احمر همچنین درباره‌ی لزوم قالب‌گیری مجسمه‌های استاد صنعتی اظهار می‌کند: این پروژه برای آینده در دستور کار است، اگر می‌خواستیم آن را انجام دهیم، شش ماه طول می‌کشید. باید بودجه فراهم شود و از آثار نمونه لیزری بگیریم. آقای شانس و تیم‌اش این آثار را مرمت کرده‌اند، اما در حال حاضر امکان قالب‌گیری آن‌ها نیست، اگر قرار است آثار نگهداری شوند، باید قالب گیری لیرزی و دیجیتالی انجام شود.

عبور مترو آسیبی به موزه وارد نمی‌کند

او عبور مترو از زیرِ این بنای تاریخی را عاملی در آسیب بیشتر به این موزه و آثارش نمی‌داند و می‌گوید: در سال‌های گذشته سه لایه بتن‌ریزی در کف موزه برای جلوگیری از هر نوع آسیبِ ناشی از عبور مترو و ماشین‌های سنگین در میدان توپخانه انجام شده، حتی در زمان حفاری برای نصب آسانسور متوجه شدیم که مترو از کنار دیوارِ موزه عبور می‌کند، نه از زیر ساختمان موزه.

وی عبور مترو از زیر ساختمان را به سال ۷۶ مربوط می‌داند و می‌گوید: در آن زمان کسی به این اقدام شرکت مترو اعتراض نکرد، اما با عبور مترو از زیر تئاتر شهر در چهار راه ولی‌عصر(عج)، اعتراض‌ها آغاز شد و صدای اهل فرهنگ درآمد که خوشبختانه جواب هم داد.

علی‌اکبری با بیان این‌که موزه استاد صنعتی تا سال ۸۵ و زمان درگذشت وی در اختیار خانواده‌اش بوده، می‌گوید: این موزه تا پنج سال بعد از درگذشت استاد صنعتی نیمه تعطیل بود و بعد از آن برای دو سال به طور کامل تعطیل شد، در آن دو سال این فضا را متکدیان و دست‌فروش‌ها و معتادان پر کردند، اما خوشبختانه هیچ آسیبی به بنا وارد نشد. پس از آن، با توجه به قدمت ۱۲۰ ساله بنا و اتفاقاتی که رخ داده بود، تصمیم به احیای آن گرفتیم که از سه سال پیش این پروژه در دست اقدام است.

مشارکت مثلث هلال‌احمر، زیباسازی و میراث در مرمت موزه

او با تأکید بر اینکه سازمان زیباسازی نیز از صفر تا صد همراه با پروژه در مرمت بنا و آثار موزه همراه هلال احمر سهیم بوده، بیان می‌کند: آغاز کننده‌ی طرح، جمعیت هلال احمر بود و سازمان زیباسازی برای مرمت‌ها وارد عمل شد، از سوی دیگر کلیّت پروژه نیز زیر نظر میراث فرهنگی استان تهران انجام شد. در واقع مرمت این بنا با مشارکت سه‌گانه‌ی دستگاه‌ها انجام شد، اقدامی که یک روح گروهی در آن بود.

وی در ادامه با اشاره به تکمیل نشدن شناسنامه آثار استاد صنعتی در موزه اضافه می‌کند: این کار نیز در دست انجام است.

او به وضعیت مجسمه‌های استاد صنعت قبل از مرمت‌ها اشاره می‌کند و می‌گوید: به دلیل قرارگیری سرویس بهداشتی در پشت مجسمه مسیح (ع) در هشت سال گذشته، دیوار به طور کامل نم کشیده بود و دست‌های مسیح در بخش‌های مختلف کنده شده بود، همچنین مجسمه «خرِ ملانصرالدین» در چند بخش به طور کامل ریخته بود یا برخی دیگر از مجسمه‌ها در قسمت‌های مختلف تخریب شده بودند، که توانستیم آن‌ها را مرمت کنیم.

وی اظهار می‌کند: تابلوهای نقاشی استاد در طبقه دوم نیز همه به بهترین شکل و توسط استاد جاوید رمضانی سم‌زدایی و گندزدایی و مرمت شده‌اند. کف کل بنا از نظر مرمتی انجام و تمام پنجره‌ها توسط مرمتگران اصفهانی به شیوه قدیم بازسازی و تعویض شده‌اند، آن‌ها به قدری باران‌خورده بودند که پوسیده شده بودند.

تنها مفقودی موزه، کوزه‌ی مرد کوزه‌گر

مدیر موزه‌های جمعیت هلال‌احمر تنها مفقودی در این موزه را، کوزه‌ی مجسمه‌ «کوزه‌گر» می‌داند و می‌گوید: «کوزه دست کوزه‌گر» تنها شیء مفقودی در موزه است، که براساس اسناد و عکس‌های قدیمی می‌دانیم تا زمانی روی دست‌های مجسمه‌ی مرد کوزه‌گر قرار داشته است، که قصد داریم روی شناسنامه‌ی اثر این موزه را توضیح دهیم.

«علی‌اکبری» همچنین درباره‌ی ریل‌کشی انجام شده در طبقه دوم موزه صنعتی با هدف نصب تابلوهای علی‌اکبر صنعتی می‌گوید: ریل‌کشی برای نصب تابلو در موزه‌ها عرف است، در شرایطی که امروز در گالری ها مد شده از کوبیدن میخ به دیوار برای نصب تابلو استفاده می‌کنند.

او همچنین به استفاده‌ از جدیدترین متدهای روز برای مرمت دیوارها و سقف موزه‌ی صنعتی و استفاده از مصالح اولیه در جداره‌های موزه تاکید می‌کند.

گران‌ترین‌ها برای ورودی موزه استاد صنعتی

وی در ادامه درباره‌ی مبلغ تعیین شده برای ورودی موزه‌ی استاد صنعتی می‌گوید: براساس صحبت‌هایی که با مدیرکل اداره موزه‌های سازمان میراث فرهنگی داشته‌ایم، گرانترین بلیت ورودی موزه‌های زیر نظر سازمان میراث فرهنگی برای گردشگران داخلی دو هزار تا سه هزار تومان است، بنابراین با توجه به خصوصی بودن این موزه، گرانترین عرفِ مبلغ ورودی یعنی سه هزار تومان برای گردشگران داخلی و گران‌ترین مبلغ عُرف میراث فرهنگی برای گردشگران خارجی‌ها یعنی ۲۰ هزار تومان در نظر گرفته شده است.

او در نظر گرفتن این میزان ورودی را به دلیل ملی نبودن بودجه‌های موزه و نیاز به خودکفایی این بنای تاریخی و شاهکارهای استاد صنعتی می‌داند.

بازگشایی موزه، شاید با پایان دهه اول محرم

وی در ادامه با تاکید بر حرفه‌ای بودن مرمت‌ها، چیدمان موزه‌ای و حتی حساسیت‌ها در نورپردازی فضای موزه‌ای، به فرهنگ بازدیدکنندگان از فضای موزه‌ای و نداشتن تماس فیزیکی آن‌ها با این آثار امیدوار است و می‌گوید: نمی‌خواهیم هیچ سازه‌ای حتی شیشه‌ای بین مخاطب و مجسمه‌ها باشد، شاید در گذشته در موزه‌ها این اقدام انجام می‌شد، اما امروز همه موزه‌ها بدون هیچ وسیله‌ی جداکننده هستند. به فرهنگ مردم امیدواریم.

او معتقد است: نصب شیشه‌های جداکننده‌ی آثار از مخاطبان، به نوعی توهین به آن‌هاست.

«علی‌اکبری» همچنین نبود نیروی کافی راهنما و نگهبان در موزه را یکی دیگر از عوامل نیمه تعطیل بودن این فضای تاریخی می‌داند و می‌گوید: درخواست‌های لازم را به جمعیت هلال‌احمر داده‌ایم و امیدواریم با برطرف شدن موانع بتوانیم هر چه زودتر بار دیگر موزه را بازگشایی کنیم.

وی امیدوار است که بتواند موزه استاد علی اکبر صنعتی را بعد ازپایان دهه اول محرم بازگشایی کند.

موزه صنعتی، الگوی مرمتی بناهای تاریخی تهران

او در ادامه می‌گوید: نامه‌ی نانوشته غلط ندارد، با پایان این اقدامات در موزه استاد صنعتی، باید پیشنهادهای علمی مطرح شوند. مجسمه داوود در فلورانس در میدان قرار دارد و دورش باز است، نه تنها کسی به آن کاری ندارد، بلکه به یک فضای جذاب گردشگری تبدیل شده است.

مدیر موزه‌های جمعیت هلال‌احمر در ادامه با تاکید بر این‌که همه‌ی استانداردهای بین‌المللی در این موزه رعایت شده‌اند، به دو دیدار سید حسن خمینی از این موزه و چندین بازدید شهردار سابق تهران اشاره می‌کند و می‌گوید: به اعتقاد آقای قالیباف، این موزه باید الگوی مرمتی بناهای تاریخی تهران شود.

گزارش از: سمیه ایمانیان

انتهای پیام