اگرچه استانداران پیشین اصفهان، در ابتدای تصدی خود در این سمت، از زاینده رود و نجات آن سخن می گفتند، اما به اعتقاد کارشناسان، آنها در عمل نه تنها کاری از پیش نبردند، بلکه ثانیه به ثانیه بر وخامت حال این رودخانه اضافه شد و با این وجود بر این عقیده اند که استاندار اصفهان در این دوره ابتدا حل بحران زاینده رود را بر هر کاری مقدم بداند و از سوی دیگر در تصمیماتی که برای این رودخانه می گیرد از کارشناسان و متخصصان آبی بهره گرفته و تحت فشارهای سیاسی و اجتماعی، بر وخامت حال زاینده رود نیفزاید و از سوی دیگر دیپلماسی آب را در حوضه زاینده رود پیاده کند.

در این خصوص ایسنا در گفت وگویی با ناصر حاجیان- عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان، عملکرد سه استاندار پیشین اصفهان را بررسی کرده و این متخصص حوزه آب راهکارهایی به استاندار جدید اصفهان برای حل بحران زاینده رود ارائه می دهد.

او درباره عملکرد رسول زرگر می گوید: اگرچه آقای زرگرپور دارای تخصص آب بود و مدت قابل توجهی در پست های بالای وزارتخانه فعال بود، در نگاه نخست و بعد از تصدی پست استانداری اصفهان تصور می کردیم، وضعیت آب اصفهان بهتر می شود، اما در عمل نه تنها اوضاع اصفهان بهتر نشد، بلکه بدتر هم شد.

به عقیده حاجیان، اگرچه آقای زرگر خود را متخصص آب معرفی کرد، اما یکی از بزرگترین ایرادات وی، این بود که از نظر و تخصص دیگران در حوزه آب استفاده نکرد و به دلیل شخصیت ویژه استاندار وقت، بسیاری از متخصصان حوزه آب، نوعی خود را کنار کشیدند.

او تاکید می کند: ایراد بزرگ آقای زرگر این بود که از نظر متخصصان دیگر بهره نمی گرفت، بنابراین به نظر می رسد استاندار جدید اصفهان باید از نظر مختصصان در یک تیم متخصص حوزه آب و یا در اتاق فکری که جهت مسائل آبی وجود دارد، بهره گرفته و تصمیم گیری کند و هرجایی که تصمیم اشتباهی در حوزه آب اصفهان گرفته می شود، این تیم یا اتاق فکر باید مورد نقد قرار گیرد.

این متخصص حوزه آب تصریح می کند: به طور قطع امروز هر شخصی که تصدی استانداری اصفهان را بر عهده می گیرد، باید یک تیم متخصص در حوزه آب انتخاب کند، در غیر این صورت برای حل بحران آب اصفهان و زاینده رود به نتیجه ای نخواهد رسید.

او با بیان اینکه مشکل دیگر آقای زرگر این بود که وی در بطن کار، فردی اداری بود و بیشتر بر روی مانع ها تامل می کرد، می گوید: اگرچه آقای زرگرپور مصوبه ۹ ماده ای احیای حوضه آبریز زاینده رود را آماده و تصویب کرد، اما ایراد آنجا بود که با وجود امضا مسئولان تراز اول کشور بر پای مصوبه ۹ ماده ای، این مصوبه در اجرا دچار مشکل شد.

او با اشاره به دلایل موفقیت نشدن این مصوبه، توضیح می دهد: به طور قطع در تمام زمینه ها باید گفتگو انجام داد و به خصوص در حوزه آب باید بپذیریم که در شرایط سیاسی و اجتماعی امروز برخی مسائل فنی دیگر جواب نمی دهد و امروز در بخش آب نیازمند دیپلماسی آب هستیم.

او تصریح می کند: باید پذیرفت که وزارت نیرو بر روی مسائل آب تحکم ندارد و در توجیه مصوبه ۹ ماده ای با ذینفعان آن، به درستی صحبت نشده بود. ما باید بپذیریم در مسائل مختلف به ویژه آب و به خصوص مسائل مشترک آبی بین چند استان، داشتن دیپلماسی و صحبت کردن بسیار اهمیت دارد.

ریشه یابی مشکل آب اصفهان در چهار ماه

این استاد دانشگاه در ادامه با بررسی کوتاه عملکرد آقای مهرعلیزاده که یک سال استاندار اصفهان بود، گفت: آقای مهرعلیزاده زمانی که استاندار اصفهان شد، برخی افراد را به همراه خود به اصفهان آورد و تا چهار ماه نخست در عمل کاری برای آب اصفهان نکرد و تنها به بررسی مسائل و جستجوی ریشه مشکل آب اصفهان پرداخت.

او، ویژگی مثبت آقای مهرعلیزاده را استفاده از نیروهای کارشناس می داند و معتقد است؛ به نوعی شخصیت سیاسی مهرعلیزاده بالاتر از پست استانداری بود که این خود موجب بروز مشکل شد و به نوعی وی افراد و متخصصان دیگر را به رسمیت نمی شناخت و تعامل و صحبت کارشناسان مختلف حوزه آب با شخص خود آقای مهرعلیزاده، بسیار سخت بود.

او با اشاره به اینکه اهل تفکر بودن نکته مثبت رفتاری مهرعلیزاده بود، تاکید می کند: آقای مهرعلیزاده تفکری داشت که تنها مشاورانش با کارشناسان می توانستند ارتباط داشته باشند و کارشناسان حوزه آب نمی توانستند به طور مستقیم با شخص استاندار مرتبط شوند.

حاجیان با اعتقاد بر اینکه هر فردی که به سمت استاندار اصفهان منصوب می شود به طور قطع باید برنامه اجرایی برای زاینده رود، احیا و نجات این رودخانه داشته باشد، اظهار کرد: یکی از طرح های آقای مهرعلیزاده طرح بازچرخانی آب در زاینده رود بود که بازنشستگی وی، ضربه ای به اصفهان زد و به نوعی تفکرات آبی وی به ثمر ننشست.

او به اشتباه مهرعلیزاده در طرح بازچرخانی آب در زاینده رود اشاره می کند و می گوید: این طرح تنها به یک تیم مشاور سپرده شد، در حالیکه طرح های آبی باید توسط مجموعه مشاوران پیاده و اجرا شود و در اصل این طرح ها باید توسط کنسرسیومی از مشاوران بررسی و اجرا شود و به نوعی معتقدم این طرح اگرچه حدود ۴۰ درصد دارای ایراد بود، اما شاید با چکش کاری به نتیجه می رسید.

او یکی دیگر از ایرادات مهرعلیزاده را ادامه ندادن طرح و مصوبه ۹ ماده ای احیای حوضه زاینده رود عنوان می کند و می گوید: طرح هایی همچون مصوبه ۹ ماده ای احیای زاینده رود و یا بازچرخانی آب در زاینده رود، طرح های آبی خوبی بودند که نیاز به چکش کاری داشت.

به اعتقاد حاجیان، به طور قطع استاندار جدید اصفهان باید نه تنها حامی طرح های آبی گذشته برای احیای زاینده رود باشد، بلکه باید از نگاه کارشناسان و مشاوران آبی بهره ببرد.

اشتباهات فنی در حوزه آب

او در ادامه درباره عملکرد آقای رضایی استاندار سابق اصفهان در حوزه آب، می گوید: اگرچه آقای رضایی در حوزه پزشکی فرد قابلی است، اما در حوزه سیاست و پست استانداری و حوزه آب عملکرد مطلوبی نداشت و مگر می شود یک تیم فنی اشتباه پی در پی در حوزه آب کند!

او تاکید می کند: آقای رضایی نیز اشتباهات استانداران پیشین اصفهان را ادامه داد و به نوعی پیگیر طرح های آبی آنها نبود.

او تصریح می کند: اصفهان حدود ۴۰۰ میلیون متر مکعب آب شرب دارد که حدود ۲۵۰ میلیون مترمکعب فاضلاب آن را با مدیریت و تصفیه می توان استحصال کرد، اگرچه آقای مهرعلیزاده در طرحی به دنبال تصفیه پساب بود، اما آقای رضایی این کار را ادامه نداد.

حاجیان با اعتقاد بر اینکه آقای رضایی شاید به دلیل شیوع کرونا و اولویت مهار این ویروس، موضوع آب اصفهان را در اولویت خود قرار نداد، توضیح می دهد: با وجودی که ذخیره سد زاینده رود مناسب نبود، تابستان گرم امسال به دلیل برخی فشارهای اجتماعی و سیاسی حدود ۷۰ میلیون مترمکعب آب از سد زاینده رود رها شد، در حالیکه می شد با مدیریت این آب در پاییز رها شود و در حالی که همه مخالف رهاسازی جریان زاینده رود در تابستان امسال بودند، این تصمیم اشتباه گرفته شد.

او ابراز عقیده می کند: این تصمیم گیری نشان می‌دهد اتاق فکر آقای رضایی در حوزه آب بیشتر بار سیاسی داشت تا فنی، چرا که در آن زمان علاوه بر مسئولان جهاد کشاورزی و مخالفت صد درصدی شرکت آب منطقه ای، تمام مسئولان ذی ربط، حتی کشاورزان نیز مخالف جریان زاینده رود در تابستان بودند.

او با بیان این‌که امسال تمام اصفهانی ها شرایط خشکسالی را پذیرفته بودند، می گوید: آقای رضایی در این چند سال تحت فشارهایی برای حوزه آب و زاینده رود تصمیم گرفت.

حل بحران زاینده رود از طریق فنی و دیپلماسی

این متخصص آب با تاکید بر اینکه با توجه به نقاط ضعف استانداران پیشین، استاندار جدید اصفهان باید در وهله نخست خواهان احیای زاینده رود از طریق فنی و دیپلماسی باشد و به جای شعار در عمل برای نجات این رودخانه تلاش کند، تصریح کرد: از سوی دیگر استاندار جدید اصفهان حتما باید شناخت کافی از اصفهان داشته باشد و یک تیم متخصص آب متشکل از مجموعه های مختلف همچون دانشگاه، فنی، کشاورزان و ... برای مسائل آب اصفهان و زاینده رود تصمیم گیری کنند، هم‌چنین این تیم کارشناسی بعد از هر تصمیم برای آب استان، باید پاسخگو باشد و در مجموع در تغییرات مدیران آبی، تفکرات سیاسی حاکم نشود.

حاجیان با اشاره به این‌که به طور قطع استاندار جدید اصفهان باید پیگیر طرح های انتقال آب به استان باشد، می گوید: طرح تونل سوم کوهرنگ طی ۲۰ سال گذشته هنوز در دست اجراست و امروز پولی برای اجرای آن نداریم، از سوی دیگر این طرح مدیریت درستی برای اجرا نداشته و همچنان با مشکلات بسیاری درگیر است.

او اضافه می کند: بعد از دو دهه هنوز سد این تونل ۲۳ کیلومتری احداث نشده و بعد از این همه سال نتوانسته ایم این طرح انتقال آب را به سرانجام برسانیم.

این متخصص حوزه آب، درباره طرح بهشت آباد بر این عقیده است: در حالی‌که بعد از دو دهه تونل ۲۳ کیلومتری سوم کوهرنگ به بهره برداری نرسیده، چطور وعده تونل ۶۰ کیلومتری بهشت آباد را می دهیم و به نوعی این طرح، برای اصفهان و آب اصفهان و زاینده رود تنها طرحی دهن پُرکن است.

به گفته حاجیان، امروز هزینه هر یک متر تونل حدود یک میلیارد تومان یعنی معادل ۶۳ هزار میلیارد تومان برای بهشت آباد است که در شرایط فعلی کشور، اصلا امکان اجرای این طرح وجود ندارد.

او تصریح می کند: سنگ بزرگ در طرح های آبی، علامت نزدن است و طرح انتقال آب بین حوضه ای بهشت آباد امروز نه تنها گران است، بلکه تبعات اجتماعی و سیاسی بسیاری به همراه دارد، در حالیکه برای حل بحران زاینده رود امروز تنها نیازمند دیپلماسی آب هستیم.

انتهای پیام