«پيروزي‌هاي جمهوري اسلامي با فتح خرمشهر به اوج خود رسيد، غرب به منظور فراهم آوردن شرايط مناسب در تحميل صلح و سازش به جمهوري اسلامي، تلاش اصلي را معطوف بر حفظ صدام كرد. بدين ترتيب از يك سو پافشاري و تصميم قطعي غرب مبني بر حفظ صدام و از سوي ديگر، عزم راسخ جمهوري اسلامي جهت حصول به اهداف حقه خود در جنگ و تسليم نشدن در برابر فشارهاي همه‌جانبه استكبار، به نوعي، حالت نه جنگ، نه صلح را ميان طرفين حاكم كرد. در واقع حفظ صدام و بازداشتن ايران از پافشاري روي آرمان هاي خود، برقراري موازنه قوا بود. از اين رو، افزايش و تقويت توانايي هاي تكنولوژي عراق به ويژه نيروي هوايي، در دستور كار استكبار قرار گرفت و به دنبال آن دشمن سعي كرد فضا را به طور مطلق در اختيار بگيرد تا شايد به اين وسيله به لحاظ ضعف هاي متعددي كه داشت، صحنه جنگ را از ميدان رزم زميني به آسمان، دريا و شهرها بكشاند. گذشته از استراتژي غرب و حمايت هاي همه جانبه علمي و نظير از رژيم عراق، رژيم بعثي نيز تمامي توان خود را در جهت پشتيباني و پاسخگويي به نيازهاي جنگ قرار داد. اجتناب از جنگ در زمين مسطح، پس از عمليات‌هاي والفجر مقدماتي و والفجر يك و در پي آن ابتكار عمليات در هورالهويزه طي دو عمليات بزرگ خيبر و بدر – به خصوص خيبر – موجب انفعال رژيم عراق و ايجاد نگراني در ميان حاميان منطقه‌اي و بين‌المللي او شد، و متقابلا جمهوري اسلامي ايران كه ابتكار عمل و برتري سياسي و نظامي را همچنان در دست داشت، زمينه عمليات بعدي را با استفاده از تجربه عمليات در هور فراهم كرد. در اين ميان، عاملي كه موجب شد طراحان نظامي در انتخاب منطقه بعدي براي عمليات دقت بيشتري به عمل آورند، اين بود كه هيچ يك از عمليات‌هاي انجام شده پس از فتح خرمشهر داراي نتايجي نبود كه قادر باشد برتري تعيين كننده‌اي را نصيب ايران كند. از اين رو، لازم بود حركت جديدي در صحنه جنگ انجام شود كه با آنچه از اول جنگ تا آن زمان به وقوع پيوسته بود، متفاوت باشد و فرماندهان نظامي عراق نيزاز پيش‌بيني آن ناتوان باشند؛ اين حركت، عبور از رودخانه عريضي همچون اروند و تسخير منطقه مهم شبه جزيره فاو بود.» (برگرفته از كتاب عمليات والفجر 8 ، تدوين مركز مطالعات و تحقيقات جنگ سپاه پاسداران انقلاب اسلامي) با توجه به فرارسيدن عمليات غروآفرين والفجر 8 و تببين ويژگي‌هاي مهم اين عمليات، خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) گفت‌وگويي با سردار حاج محمد كوثري، رييس اداره امنيت معاونت اطلاعات و عمليات ستاد كل نيروهاي مسلح و فرمانده لشگر 27 محمد رسول‌الله (ص) در زمان عمليات والفجر 8 انجام داده است. ** ايسنا: چه ويژگي‌هايي، منطقه عملياتي والفجر 8 را با عمليات‌هاي ديگر دوران دفاع متمايز كرده است؟ با درود به روان پاك شهداي انقلاب اسلامي، شهداي دوران دفاع مقدس به ويژه عمليات والفجر 8 و شهداي سانحه اخير هواپيماي فالكون سپاه كه در آن تعدادي از بهترين فرماندهان دوران دفاع مقدس از جمله سردار سرلشگر احمد كاظمي به درجه رفيع شهادت نائل آمدند. عمليات والفجر 8 بايد از چند بعد بررسي شود؛ هرچند ابعادش مشخص، اما گسترده است و علت آن وضعيت جغرافيايي، استراتژيكي و حتي آب و هوايي منطقه فاو است، هدف از انجام اين عمليات، دسترسي به منطقه‌اي در شمال خليج فارس (منطقه فاو) بود كه تقريبا يك حالت شبه‌جزيره‌اي داشت، سه طرف اين منطقه را آب گرفته بود و بيشتر زمين‌هايش هم باتلاقي بود و ما بايد به سه جاده‌ اصلي البحار، جاده فاو- بصره و جاده فاو ام‌القصر و خود شهر فاو مي‌رسيديم. **ايسنا: دسترسي ايران به اين منطقه چه صدماتي متوجه عراق مي‌كرد؟ منطقه‌اي كه ما بايد مستقر مي‌شديم، يكي از صدماتي كه متوجه رژيم بعث عراق مي‌كرد، محروم شدن اين كشور از كشتيراني در خليج فارس بود، از سوي ديگر ما با كشور كويت همسايه مي‌شديم كه شديم. مي‌خواستيم در منطقه جنوب‌شرقي عراقي عمليات انجام بدهيم و اين امر به نفع ما بود كه زمين را انتخاب كرده بوديم، اما رودخانه اروند كه عبور از آن يك مشكل بسيار اساسي بود و كار پشتيباني نيروها، از جمله موانع اساسي پيش روي ما براي انجام اين عمليات بود؛ چون نيروها و امكاناتي كه از جزيره‌ آبادان به فاو انتقال داده مي‌شد. (مهمات، سلاح، تخليه مجروحان و شهداء و تغذيه) از مسائل مهمي بود كه بايد به صورت حساب شده بررسي مي‌شد. اين عمليات در داخل خاك عراق و نقطه استراتژيكي بود كه باعث وحشت كشورهاي عربي مي‌شد و از طرف ديگر ما بايد از رودخانه‌اي وحشي عبور مي‌كرديم كه جزر و مد آب آن بسيار بالا بود و آب در حالت جزو مد 70 كيلومتر سرعت داشت و در نهايت دستيابي به به هدف و نگه داشتن آن مسئله‌اي حياتي بود. بنابراين تفاوت‌ها و ويژگي‌هاي منطقه فاو نسبت به مناطق ديگر مشخص مي‌شود، اما به لطف خدا در شب 20 بهمن سال 64 بعد از شش ماه كار شناسايي و اطلاعاتي و علمي بر روي رودخانه‌ اروند عمليات شروع شد و مواردي چون ساحل سازي و عبور چندين لشگر، پشتيباني، تحكيم مواضع و خنثي كردن پاتك‌هاي دشمن چيز كمي نبود. ** ايسنا: فاو از نظر نظامي چه مزيت‌هايي براي عراق داشت؟ عراق در فاو سه پايگاه موشكي داشت كه يكي از آنها اصلي و دو تاي ديگر ماكت بودند و از همين جا با موشك‌هاي ساحل به دريا، نفتكش‌ها و استان‌هاي ساحلي ايران را را هدف قرار مي‌داد و همين امر زيان‌هايي به اقتصاد كشور وارد مي‌كرد و براي مخفي ماندن از ديد نيروهاي عراقي براي دست‌يابي به فاو بايد از اصل غافلگيري استفاده مي‌كرديم. چر چند هم در جزيره‌ آبادان و هم در منطقه فاو، نخل‌هاي بسيار زيادي وجود داشت كه منطقه را پوشش داده بود و ما هم از اين پوشش درختان استفاده مي‌كرديم تا دشمن متوجه حضور گسترده ما در منطقه نشود. ** ايسنا:در مورد اقدامات قبل از انجام عمليات توضيح بدهيد... تخليه مردم از منطقه كه از اول جنگ تا آن زمان كه چيزي حدود پنج سال از جنگ مي‌گذشت، از محدوده عمليات هم كار مهمي بود كه انجام شد، چون وقتي عمليات مي‌شد، گلوله‌ها به هيچ كس رحم نمي‌كرد؛ بنابراين از اروندكنار تا خسروآباد به پايين كه منطقه وسيعي بود، مردم تخليه و اسكان داده شدند و اين امر مستلزم توجيه نيروها و پنهان كاري بود تا كارها درست انجام شود و سپاه با مديريت به تمام معناي از اين قضيه هم سربلند بيرون آمد، بدون اين كه مردم دليل اين كارها را متوجه شوند. اطراف رودخانه بهمنشير هم كه كار آماده‌سازي نيروها براي انجام عمليات در آن انجام مي‌شد، بايد تخليه مي‌شد كه خود عمليات جداگانه‌اي بود، چون اگر خطايي سرمي‌زد دشمن متوجه تحركات نيروهاي خودي مي‌شد. ضمنا بايد دشمن را در جاهاي ديگر فريب مي‌داديم، بنابراين عمليات ديگري همزمان با عمليات والفجر 8 از خرمشهر به جزيره‌ ام‌الرصاص در داخل خاك عراق پيش‌بيني شد كه ارتش و سپاه با هم در آنجا عمليات انجام مي‌دادند و اگر اينجا به مشكلي برخورديم، از آن منطقه عمليات كنند. در منطقه پيش‌بيني شده براي انجام عمليات نيز همزمان كار شناسايي شروع شد و در هور نيز كار گسترده‌اي براي ساخت جاده انجام‌ گرفت كه دشمن بايد متوجه كارهاي ما مي‌شد، اما پنهان كاري و مديريت نيروهاي عمل كننده مانع ديد دشمن ‌شد.در اين فاصله، عمليات والفجر 9 هم در شمال غرب طرح‌ريزي شد كه در يك زمان كار شناسايي و حضور فرمانده در هر يك از كارها و پيشگيري از شنود دشمن كار فرماندهي و مديريتي بزرگي مي‌خواست. اما كار شناسايي منطقه اروندرود انجام مي‌شد وتيم‌هاي شناسايي هر شب و روز، حركات دشمن را زير نظر داشتند. ** ايسنا:با جذر و مدهاي شديد رودخانه اروند چگونه كنار آمديد؟ محاسبه جز و مد در شب‌هاي مختلف كه در شب‌هاي مختلف تغيير مي‌كرد، نيز با دقت انجام مي‌شد، چون برخي اوقات ماه در شب 14 پر بود و در برخي اوقات مثل اول ماه، كمتر اثر دارد. از طرف ديگر زمستان و فصل سرما بود و نيروهاي عمل كننده بايد خود را با آب سرد و نيمه‌هاي شب همراه با محوطه باز و درختان بسيار به علاوه برخي جانوران موجود در داخل آب وفق مي‌دادند؛ به علاوه تسلط شديدعراقي‌ها بر روي اروند را هم بايد بايد به اين مشكلات اضافه كنيم چون هر حركت هر جنبنده‌اي را بر روي آب زير نظر داشتند و كوچكترين اشتباه ممكن بود موقعيت عمليات را به خطر بياندازد. **ايسنا:كار شناسايي منطقه عمليات والفجر 8 چقدر زمان برد؟ تيم‌هاي متعددي شش ماه در منطقه كار مي‌كردند، بدون اين كه دشمن متوجه شود، براي آماده كردن منطقه بايد كار مهندسي مي‌كرديم، چون به طرف اروند جاده نبود، منطقه هم شن نداشت و بايد از شمال خوزستان حمل مي‌شد و همه اين اقدامات در حالي انجام گرفت كه دستگاه‌هاي مهندسي بدون سر و صدا و بدون اين كه گرد و خاك بلند كنند، كار مي‌كردند و وقتي هم باران مي‌باريد، به دليل وضعيت منطقه، گل‌هاي چسبنده درست مي‌شد و دستگاه‌هاي مهندسي كه با لاستيك كار مي‌كردند، ليز مي‌خوردند. به غير از اينها بايد بيمارستان براي درمان مجروحان، موضع‌هاي توپخانه براي پشتيباني، استقرار چادرها، آشپزخانه و غيره هم بايد انجام مي‌گرفت. بعد از ساخت جاده بايد تجهيزات و تغذيه بايد منتقل مي‌شد و تا ساعت 10 شب هم نمي‌توانستيم زياد تردد كنيم و اين كار زماني بايد انجام مي‌شد كه مردم هم متوجه و حساس نشوند كه چه امكاناتي منتقل مي‌شوند چون اگر متوجه مي‌شدند اين ستون بزرگ به كجا مي‌رود، امكان داشت عاملان نفوذي به عمليات ضربه بزنند. يعني بايد با همه اين محدوديت‌ها، كار هم به نحو احسن انجام مي‌شد. با وجود اين همه سختي‌ چه عامل و انگيزه‌اي نيروها را به ادامه كا رترغيب مي‌كرد؟ انگيزه‌ و علاقه عجيبي بود و نيروها با ابن ديد نگاه مي‌كردند كه واقعا محرم است و همانگونه كه امام حسين (ع) با كمترين امكانات در مقابل دشمن ايستادند و خم به ابرو نياوردند، نيروهاي ما هم بدون ناراحتي از محدوديت‌ها و مشكلات كارشان را انجام مي‌دادند. ادامه دارد...