در نشست تخصصي روز پاياني همايش بينالمللي زبانشناسي و مردمشناسي لارستان دكتر يدالله ثمره ـ پيشكسوت حوزهي زبانشناسي ـ و كارينا جهاني ـ پژوهشگر زبانشناسي سوئدي ـ سخنراني كردند.
به گزارش خبرنگار بخش ايرانشناسي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، ثمره در اين نشست بيان كرد: زبان فارسي به بركت گذشتهي ادبي، فرهنگي و سياسي خود، يكي از زبانهاي زنده و پرطرفدار جهان است. از ماوراي قفقاز تا شبهقارهي هند و حتا در بخشي از چين، زبان فارسي پويا و مورد توجه خاص و عام بوده است.
او ادامه داد: زبان فارسي مدتهايي مديدي در دربار پادشاههاي هند بوده و بهعنوان زبان رسمي و اداري اين شبهقاره به كار ميرفته است. اين سبب شده بود كه زبان فارسي علاوه بر حيثيت سياسي، ارزش و اعتبار فرهنگي كسب كند.
وي اظهار داشت: اين روند تا زمان سلطهي انگليسيها بر شبهقاره ادامه داشت؛ اما دريغ و درد كه اشغالگران انگليسي با تمام قوا كوشيدند، زبان انگليسي را بهجاي زبان فارسي بنشانند.
ثمره تأكيد كرد: قدرت و جاذبهي زبان فارسي نهتنها شرقيها كه بسياري از صاحبدلان و سخنشناسان غرب را به فراگيري اين زبان و كار بر آثار جاويدان بزرگاني مانند فردوسي، خيام، مولوي، حافظ و بزرگاني از اين دست واداشته است.
او گفت: پژوهش در زبان و ادب فارسي پس از انقلاب مشروطيت، شتاب بيشتري گرفت و بهدنبال آن، تحول بنيادي نيز در زبان و ادبيات به فارسي از نظر محتوا و صورت پديدار شد. دهها اثر پژوهشي در زمينهي زبان و ادبيات فارسي پديد آمدند كه نتيجهي آنها، رونق و تقويت زبان فارسي و افزايش طرفداران آن در سراسر گيتي بود.
وي ادامه داد: امروز زبان و خط فارسي در محيط رايانه قرار گرفته و از سوي زبانهاي لاتين به چالش كشيده شده است و در يك ميدان مبارزه قرار دارد. جوانان امروز ما كه كاربران اصلي رايانهاند، گرايش زيادي به زبان انگليسي دارند و از زبان فارسي غافل شدهاند.
اين پيشكسوت حوزهي زبانشناسي بيان كرد: اين روزها پشت شيشهي اتوبوسها و اتومبيلها با حروف لاتين عبارتهايي مانند يا حجتالله الحسن عسگري (ع)، يا ابوالفضل العباس (ع) و ... نوشته شدهاند و نشانگر اين است كه ما از خط فارسي فاصله ميگيريم و از نوشتن به زبان انگليسي خوشحاليم. اين وضعيت نشانگر واقعيت تلخي است كه در جامعهي ما استفاده از حروف لاتين حتا در ميان كمسوادان نيز ديده ميشود.
وي تأكيد كرد: وضعيت گويشها و لهجههاي زبان فارسي از اين نيز بدتر است، چون با گسترش وسايل ارتباط جمعي مانند روزنامه، راديو، تلويزيون و رايانه، گويشهاي ما كه نمايندگان عظمت اين سرزمين كهن فرهنگپرورند، بهتدريج ضعيف ميشوند و روبه فراموشي ميروند. مثلا گويشهاي منطقهي لارستان مانند زبان لاري، خنجي، بستكي و ... هر كدام دربردارندهي عناصر فرهنگي ويژهاي از فرهنگ و تمدن ديرپاي اين منطقه تاريخياند كه براي ايران و ايرانيان بسيار بااهميتاند.
او توضيح داد: بهطور كلي، هر گويشي به مثابهي چراغ فروزاني است كه يك منطقهي فرهنگي را روشن ميكند. در صورتي كه اين چراغ خاموش شود، بخشي از فرهنگ ايران به سياهچال فراموشي ميرود.
ثمره گفت: خوشبختانه در زمينهي حمايت از زبان فارسي، فعاليتهاي ثمربخشي انجام شدهاند و از جمله، فرهنگستان زبان و ادب فارسي بنا بر وظيفهاي كه تاكنون برعهدهي آن گذاشته شده، به واژهسازي و معادليابي براي اصطلاحات علمي پرداخته و كمك بزرگي به غناي زبان فارسي كرده است.
وي همچنين به تأسيس بنياد سعدي در زيرمجموعهي نهاد رياست جمهوري در آيندهي نزديك اشاره كرد و افزود: هدف اين بنياد، حمايت از زبان فارسي و تقويت آن در خارج و داخل كشور است تا بتواند به يكي از زبانهاي علمي دنيا تبديل شود.
در ادامهي اين نشست، پژوهشگر زبانشناس سوئدي ـ كارينا جهاني ـ دربارهي زبانها و گوشهاي جنوب شرق ايران سخن گفت.
وي تأكيد كرد: منطقهي جنوب شرقي ايران، بهشتي براي زبانشناسان است و به اندازهي كافي كار براي انجام دادن در اين محدودهي جغرافيايي وجود دارد. گرچه تاكنون كارهاي زيادي انجام شدهاند، اما ميدان براي فعاليت زبانشناسي هنوز باز است.
جهاني ادامه داد: زبانهاي اين منطقه بر هم تأثير گذاشتهاند و متمايز كردن مرز بين زبانها دشوار است و اين زبانها آميخته با يكديگرند.
او در سخنراني خود به بررسي ويژگيهاي زبانهاي نهبنداني، كمزاري، مينابي، خنجي، لارستاني، سيستاني، بلوچي و ... پرداخت.
انتهاي پيام
نظرات