اسدالله نقدی، امروز، 7 دی‌ماه، در پیش‌همایش «اخلاق و فرهنگ شهروندی» با تاکید بر منشور حقوق و مسؤولیت‌های شهرنشینی شهر مشهد که در تالار شریعتی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد برگزار شد، اظهار کرد: در دنیا تئوری سیاره حلبی‌آبادها به عنوان نیم دیگر یا جهان چهارم مطرح می‌شود. حاشیه‌نشینان در همه جای جهان قرار دارند. اولین برنامه توسعه از سال 1327 آغاز شد و در برنامه پنجم توسعه برای اولین‌بار در سیاست‌های کلان ابلاغی به موضوع حاشیه‌نشینی پرداخته شده است.

وی ادامه داد: در مطالعات رصد اجتماعی شورای اجتماعی کشور، حاشیه‌نشینی صدر مشکلات کشور و مادر مسائل است. در جهان، یک میلیارد فقیر و حاشیه‌نشین داریم. در ایران، بافت‌های تاریخی، ناکارآمد و فرسوده شهری طبقه‌بندی شده است.

این استاد دانشگاه بوعلی سینا همدان، عنوان کرد: در دنیا به حاشیه‌نشینی، سکونت غیررسمی گفته می‌شود، اما جایی که امکاناتی مانند آب، برق و گاز دارد و جزئی از مناطق شهری به حساب می‌آید نمی‌توان سکونت‌گاه غیررسمی به حساب آورد. عددهای حاشیه‌نشینی، عددهای بزرگ و قابل توجهی هستند و عرصه‌های بزرگی از جمعیت شهری را شامل می‌شود.  

نقدی با بیان اینکه «بیش از یک میلیون و 200 هزار نفر در مشهد حاشیه‌نشین هستند»، خاطرنشان کرد: در داخل حاشیه‌نشینی، با پدیده دیگری به نام حاشیه‌نشینان مضاعف مواجه می‌شوید. در حاشیه شهر گروه‌ها و افراد مختلف جامعه شامل زنان، کودکان، سالمندان، معلولان و... حضور دارند. حاشیه‌نشینی بُعد اقتصادی، اجتماعی، زیست‌محیطی و کالبدی دارد که این چهار بُعد بر روی یک‌دیگر هم‌افزایی دارند.

وی با اشاره به اینکه «امروزه در دنیا وقتی درباره فقر در جهان صحبت می‌شود از فقر شهری یاد می‌شود»، بیان کرد: وقتی از اسکان غیررسمی یا حاشیه‌نشینی صحبت می‌کنیم، سه سطح دارد که باید در همه مطالعات مدنظر قرار گرفته شود. پدیده حاشیه‌نشینی در شهرستان‌ها و روستاهای ایران نیز دیده می‌شود. حاشیه‌نشینی از گذشته بوده است، اما امروزه به‌عنوان مسأله شهری مطرح می‌شود. حاشیه شهر در مشهد بیشتر از متن دیده می‌شود. این روزها انتخابات است. شاهد شعار انتخاباتی کاندیداها درباره حاشیه‌نشینی خواهیم بود.

این استاد دانشگاه بوعلی سینا همدان با بیان اینکه «وقتی می‌گوییم 15 میلیون حاشیه‌نشین داریم به این معناست که بخش بزرگی از این افراد زنان هستند»، گفت: مهاجرت به نفع زنان است. زنان مشوق‌های اصلی برای آمدن به شهر هستند. زنان دغدغه بیشتری برای تامین رفاه و بهبود زندگی دارند. زنان به شهر می‌آیند و از گرفتاری‌های مزرعه، جالیز، زندگی روستایی و... رها می‌شوند و گرفتاری‌های دیگری آنها را درگیر می‌کند. زنان در بخش مشاغل غیررسمی با حقوق 200 تا 600 هزارتومان کار می‌کنند.

نقدی با اشاره به اینکه «زن سرپرست خانواده حاشیه‌نشین از موضوعات دیگر است»، افزود: زن حاشیه‌نشین، حاشیه‌نشین مضاعف است. بیشتر زندانیان اعتیاد از همین مناطق هستند و وقتی همسر او می‌رود، زنان آنها  به سرعت وارد بازار کار غیررسمی می‌شوند. من به عنوان یک مسؤول زمانی که به مسأله حاشیه‌نشینی ورود پیدا می‌کنم، باید به بُعدهای مختلف آن نیز نگاه کنم.

وی اظهار کرد: اگر در خصوص مسائل شهری ایران صحبت می‌کنید، وارد بُرش‌های اجتماعی آن شوید. اگر دنبال توانمندسازی حاشیه‌نشین‌ها هستید، نباید تنها به ساخت سالن ورزشی متمایل شوید، باید گروه‌های حاشیه‌نشین را در حاشیه‌ها ببینید.

انتهای پیام