مرتضی کریمی‌نیا، شب گذشته 11 دی ماه در نشست شب محمود رامیار از مجموعه شب‌های بخارا که در دانشکده الهیات دانشگاه فردوسی برگزار شد، اظهار کرد: تاریخ قرآن اساسا یک عنوان غربی است. هیچ عالم مسلمانی هیچ کتابی در تدوین تاریخ قرآن به صورت تحلیلی و انتقادی تدوین نکرده است.
وی اظهار کرد: تاریخ قرآن در جوامع غربی آن مرسوم بوده و به خصوص در چهار قرن اخیر رواج پیدا کرده است، اما قرآن با همین شکل ظاهری فعلی در ذهن ما شکل گرفته است. غربیان که در مواجهه با کتاب مقدس خود ساختار تاریخی و منظمی را مشاهده می کردند در مواجهه با قرآن نوعی آشفتگی در نظرشان می‌آمد، اما متن قرآن در میان مسلمانان تاریخ‌بردار نبود و کسی اجازه نمی‌دهد که برای بررسی، قرآن را شیء در سیر تحول در ذهن خود تصور کند.
کریمی ادامه داد: با این نگاه کمتر کسی به تاریخ تحول نگارش و جمع آوری قرائات آن می‌پردازد، بر اساس کتاب تاریخ قرآن نولدکه و بر اثر ورود نگاه غربیان کتاب‌هایی به زبان عربی در بحث تاریخ قرآن در سطح جهان اسلام نگاشته شد اما اثر دکتر رامیار اولین تاریخ قرآنی است که به زبان فارسی در سال ۱۳۴۶ نوشته شده است.
وی ضمن تمجید از کتاب تاریخ قرآن مرحوم رامیار گفت: در تاریخ قرآن نویسی به زبان فارسی از همان ابتدا قله آن شکل گرفته است. وسعت منابع این کتاب رشک‌برانگیز است. کاری که مرحوم رامیار کرده با این روش بوده که سنت غربی را به خوبی شناخته و علاوه بر این سنت اسلامی را نیز به خوبی درنظر داشته است.
علی درودگر از پژوهشگران و اساتید دانشگاه نیز در بخش دیگری از این مراسم با اشاره به کتاب در آستانه سالگرد پیامبر دکتر رامیارعنوان کرد: این اثر مرحوم رامیار مشتمل بر حوادث جزیرة العرب به ویژه یمن در آستانه ولادت پیامبر است. یمن‌پژوهی و ارتباط یمن و ایران تا پیش از اسلام از جمله مباحثی است که در این اثر به عنوان اولین اثر به زبان فارسی در این حوزه آمده که کتاب اکنون آخرین اثر نیز بوده است.
وی ادامه داد: مرحوم رامیار با روش تحلیلی و علمی مباحث را پیش برده و این شخصیت معتقد، همواره به الزامات تحقیق علمی توجه داشته است. به طور کلی کتاب مرحوم رامیار از لحاظ محتوا، صورت‌بندی و منابع نمره بالایی کسب می‌کند. در این اثر منابع بسیار زیادی دیده می‌شود که کمتر تحقیقی به این اندازه به منابع توجه داشته است.
درودگر ضمن تشریح بخش‌هایی از کتاب مرحوم رامیار عنوان کرد: در جنوب عربستان سرزمین یمن به عنوان سرزمین خوشبخت شناخته می‌شد، با حمله حبشیان به یمن نصرانیت گسترش می‌یابد و ابرهه نقشه حمله به مکه را می‌کشد، دکتر رامیار به شخصیت تاریخی ابرهه اشاره می‌کند که یک نیروی بزرگ بوده که مورد طمع دیگران قرار گرفته است، آشنایی ما مسلمانان با ابرهه در واقع حمله او به مکه است اما این حمله چون با شکست مواجه شد و ابرهه و حکومتش از بین رفتند در تاریخ خبری از آن نیست.
وی اضافه کرد: آنچه ما از ابرهه می‌دانیم بر اساس منابع تفسیری است اما به گفته رامیار ابرهه یک مسیحی متعصب بود که قصد تشکیل یک مجموعه مسیحی را داشت تا به کمک رومیان بتواند به ایران حمله کند. با شکست فرزندان ابرهه توسط ایرانیان خدمت بزرگی از سوی ایرانیان به اسلام می‌شود و قدرت مسیحیان از بین می‌رود و پیامبر اسلام با موانع کمتری رو به رو می‌شود.
درودگر ادامه داد: اتقان پژوهش‌های تاریخی در اثر مرحوم رامیار دیده می‌شود. ایشان در پایان اثر تاریخی خود نام سرداران ایرانی را می‌آورد که در سایه توجه زیاد به سلمان فارسی ناشناخته باقی ماندند.
منصور معتمدی، عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد نیز در بخش دیگری از این مراسم، ضمن تجلیل از مقام شامخ مرحوم محمود رامیار گفت: در طی سال‌های بین ۴۶ تا ۶۲ شمسی که طبع دوم کتاب تاریخ قرآن مرحوم رامیار منتشر شد. ایشان به بازنگری، تکمیل و رفع کاستی‌های اثر خود بر می‌آید، دغدغه اصلی مرحوم رامیار وحی و نبوت بود.
وی افزود: ما اگر به چاپ اول کتاب تاریخ قرآن مرحوم رامیار نگاه کنیم بخش وحی را بسیار کم می‌بینیم، اما در چاپ دوم بیش از ۲۰۰ صفحه به صورت مستقیم و غیرمستقیم به مبحث وحی پرداخته است. خط سیری که ما در این میان می‌بینیم، چاپ و نشر مقالاتی در رابطه با نبوت اسرائیلی و مسیحی است و این موضوع تطور نگاه مرحوم را به وحی و نبوت نشان می‌دهد.
معتمدی ادامه داد: مرحوم رامیار کسی است که این چنین جدی به منابع و پیشینه‌های این بحث توجه می‌کند و نشان می‌دهد که در چاپ دوم کتاب خود به وحی در عهد قدیم و جدید توجه داشته است و مطالعات جدی متون عهد جدید و قدیم را به صورت دقیق پیگیری می‌کند.
وی با بیان اینکه تحولات در چاپ دوم تاریخ قرآن مرحوم رامیار به خوبی قابل مشاهده است، افزود: ایشان برخلاف برخی افراد متون دیگر ادیان را تحقیر نمی‌کند و آن را بدون عقل و خرد نمی‌داند؛ مرحوم رامیار در عنوان و نامگذاری آثار خود تواضع و فروتنی نشان می‌دهد و غور نگرش ایشان در تدوین آثار باعث شده تا همواره به اصل منابع و نه به رونوشت آن‌ها مراجعه کنند.
انتهای پیام.
نظرات