شهرستان بروجرد در 33 درجه و 43 دقيقه عرض جغرافيايي و 47 درجه و 36 دقيقه طول جغرافيايي قرار دارد و ارتفاع آن از سطح دريا 1675 متر است.

اين شهر از شمال به شهرستان ملاير، از جنوب به بختياري، از غرب به الشتر و چغلوندي و از شرق به سربند اراك محدود مي‎شود.

به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) منطقه لرستان، بروجرد در روزگار گذشته گاهي  داخل لرستان، گاهي جزء‌ عراق عجم و زماني ولايتي جداگانه و مستقل به شمار مي‌آمده؛ اين شهرستان داخل دشتي بنام سيلاخور قرار گرفته كه از شمال و جنوب به وسيله كوه‎هاي بلند محصور، ‌از شرق و غرب داراي زمين‎هاي مسطح و حاصلخيزي است كه جهت كشاورزي بسيار مساعد است.

در مورد وجه تسميه شهر بروجرد كمتر كسي نظر قطعي داده است حال آنكه مؤلفان متأخر خصوصاً فرهنگ نويسان تلاش كرده‌اند وجه تسميه بروجرد را بيابند.

 از جمله اين نويسندگان رضا قليخان هدايت مؤلف فرهنگ انجمن آراي ناصري اصل نام اين شهر را فيروزگرد دانسته و در توضيح آن نوشته است «شهريست ازبناهاي خسرو پرويز اكنون به بروجرد شهرت دارد».

در كتاب گنج دانش نوشته محمدتقي خان،‌ متخلص به حكيم الملك بروجرد را به «منوچهر» نسبت مي‎دهد و دكتر معين به نقل از فرهنگ اعلام مي‌نويسد «بروجرد ساخته شده ارداشك سيزدهم پادشاه اشكانيان است.»

استاد دكتر سيد جعفر شهيدي كه از مشاهير اين ديار است در اين باره مي‎گويد:‌ بروجرد تغيير يافته ويروگرد است «ويرو» شاهزاده اشكاني دستور ساختن شهر مذكور را صادر کرد اين شاهزاده در گوراب(نهاوند)‌ حكومت مي‎كرد.

علاوه بر اين شهر به نام‎هاي «بروگرد،‌ لوجرد،‌ وروگرد، بازوگرد» ‌نيز ناميده مي‎شود كه استاد سعيد نفيسي مي‌گويد: ‌آبادي‎هايي كه در آخر نام آنها پسوند «گرد» آمده در دوره ساسانيان و حتي قبل از آن ساخته  شده‌اند،‌ مانند خسرو گرد، فيروز گرد،‌ و این نشان‎دهنده این است که شهر بروجرد قبل از اسلام بنا شده است.

 رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری بروجرد در این خصوص به خبرنگار ایسنا گفت: شهر بروجرد مورد توجه بسياري از مورخين و سياحاني كه از اين شهر ديدن كرده‌اند قرار گرفته و معمولاً در ذكر طبيعت زيبا به تعريف و تمجيد آن پرداخته‌اند از جمله اين متون و كتب می‎توان به مسالك الممالك تأليف ابو اسحاق ابراهيم بن محمد استخري،‌سوره الارض تأليف ابن حوقل، معجم البلدان تأليف ياقوت حموي (623 هجري-قمري)‌،‌آثار البلاد و اخبار العباد تأليف ذكريا بن محمد بن محمود غزنوي (764 هجري-قمري) ،‌نزهت القلوب تأليف حمد اله مستوفي و بسياري مقالات و كتب كه در اين مختصر نمي‌گنجد اشاره کرد.

حجت‎الله یارمحمدی افزود: در عصر فتحعلي شاه قاجار شاهزاده محمد تقي ميرزا حسام السلطنه حاكم خوزستان،‌لرستان و بروجرد بوده و بروجرد را مركز حكومت خود قرار داد و ‌به دستور وي بازار شهر را مرمت كردند و بناي مسجد سلطاني (امام خميني)‌را به اتمام رساندند.

وی اظهار کرد: از نقطه نظر شهرسازي بروجرد قديم با سابقه كهن از شهرهاي مهم منطقه محسوب مي‌شده كه با وجود بافت تاريخي با وسعت قريب 270 هكتار و ارزش‎هاي بالاي جاري، شهرسازي و تك عناصر معماري چون مسجد جامع با قدمتي بيش از هزار و دويست سال دليلي بر اين مدعاست.

رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری بروجرد تصریح کرد: در گذشته شهر از چهار محله مجزا تشكيل مي‌شده كه پيرامون بازار اصلي شهر شكل گرفته و اين محلات كه شامل محله دو دانگه،‌ صوفيان، ‌يخچال و رازان و بروا است.

یارمحمدی ادامه داد: هر كدام از این محلات به زير محلات كوچكتري تقسيم شده و هر محله شامل يك گذر اصلي بوده كه به مركز شهر متصل شده و داراي بناهاي عمومي و عام المنفعه‌اي چون مساجد، ‌آب ‎انبار، حمام، ‌بازارچه و حتي قبرستان مجزا بوده است. 

وی با اشاره به فنون و صنایع بروجرد خاطرنشان کرد: ابراهيم بيك در سياحت‎نامه خود مي‎نويسد "از چيت‎هاي بافت بروجرد در ولايات روسيه و تفليس و خانه‌هاي رجال كشور ديده مي‎شود".

رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری بروجرد  اذعان کرد: مرحوم حسين حزين بروجردي در كتاب دورنمايي از شهر بروجرد آورده است «اين شهرستان از دوران پيش تا اواسط دولت قاجار داراي 1400 دستگاه پارچه بافي بوده و دهكده كارخانه در كنار رودخانه سيلاخور مربوط به كارگران چيت‎سازي بوده است» و همچنين آورده است «كريم خان زند از پارچه‌هاي بافت بروجرد براي خود پيراهن تهيه ميكرد».

یارمحمدی اضافه کرد: علاوه بر صنايع معروف چيت‎بافي و ورشو سازي و هنرها و فنون تكميلي اين شهر كه از شهره خاصي برخوردار بوده و به لحاظ اقليم، طبيعت زيبا و مركزيت شهري از ديرباز پرورش دهنده صنايع و هنرهايي بوده كه امروزه نيز صنايع و هنرهاي ديگري به آن وارد شده و برخي به علل مختلف به دست فراموشي سپرده شده‌اند.

گزارش: زهره گودرزی