به گزارش ایسنا، موزه ملی ایران، به مناسبت هفته «کتاب» نسخه‌ی خطی «پنج گنج» نظامی که سال ۱۳۸۸ در کمیته ملی حافظه جهانی یونسکو به چاپ رسید را معرفی کرد.

کتابت نسخه‌ی خطی «خمسه نظامی» که به شماره شناسایی«۴۳۶۳» در بخش دوران اسلامی موزه ملی ایران نگهداری می‌شود را «شیخ محمد بن فخرالدین احمد الکاتب ‌السلطانی الهروی» به خط نستعلیق در روز بیستم ماه مبارک رمضان سال ۹۳۳هجری قمری به پایان رسانده است.

دو صفحه‌ی نخست کتاب مذّهب و مرصّع است و تمام صفحات دیگر با جدول به چهار ستونِ مذّهب تقسیم شده است.

این نسخه‌ی ارزشمند با ۲۲ تصویر (مجلس مینیاتور) و پنج سرلوح مذّهب و مرصّع است. سرعنوان‌های داخل کتاب با لاجورد نوشته شده و در داخل یک قاب مستطیلِ مذّهب قرار گرفته است.

جلد چرمی این نسخه سرطبل دارد و طرح پشت و روی جلد ضربی طلاپوش است. همچنین در زمینه‌ی روی جلد ترنج و سرترنج و در حاشیه‌ی آن ترنج‌های بازوبندی نقش شده است. ترنج‌های بازوبندی و زمینه‌ی روی جلد با نقوش گیاهی برجسته‌ی طلاپوش تزیین شده است.

درون جلد در دو طرف نقش ترنج و سرترنج و چهار لچک دارد و در حاشیه‌ی آن‌ها ترنج‌های بازوبندی قرار گرفته است. در زمینه‌ی اطراف ترنج، نقوش گیاهی برجسته (با طرح اسلیمی ماری) با تکنیک ضربی طلاپوش طرح‌اندازی شده است. داخل ترنج و سرترنج و ترنج‌های بازوبندی با تکنیک «سوخت» کار شده و روی آن‌ها در زمینه‌ی آبیِ سیر، نقوش گیاهی قهوه‌ای رنگ و طلایی ایجاد شده است. تزیینات سرطبل از بیرون و درون شبیه تزیینات روی جلد است و در قسمت عطف آن پنج ترنج بازوبندی به شیوه‌ی ضربی طلاپوش نقش شده است.

در داخل سه ترنج آن، تزیینات گیاهی برجسته و در داخل دو ترنج دیگر، کتیبه‌ای برجسته به خط نستعلیق وجود دارد. متن این کتیبه «تا سخن ست از سخن آوازه باد/ نام نظامی بسخن تازه باد» است و این نسخه‌ی خطی ۹۷۴ صفحه دارد و اندازه‌ی آن ۱۹/۵×۳۰/۵ سانتی‌متر است.

شاه عباس صفوی این نسخه را بر آستانه‌ی شیخ صفی‌الدین اردبیلی وقف کرده است.

در متن وقف‌نامه آمده است: «هو ـ وقف نمود این کتاب را کلب آستانه علی ابن‌ ابی‌طالب علیه‌السلام عباس الصفوی بر آستانه‌ی متبرکه شاه صفی علیه الرحمه....»

این نسخه خطی با ارزش در سال ۱۳۸۸ (۲۰۰۹ میلادی) توسط موزه ملی ایران به کمیته ملی حافظه جهانی معرفی شد و در بهمن همان سال (۲۰۱۰ میلادی)  به شماره‌ی ١٠٠٩ در فهرست «حافظه جهانی» به ثبت رسید.
 

این اثر جهانی امروز در تالار صفوی موزه دوران اسلامی به نمایش در آمده است.

انتهای پیام