به گزارش ایسنا، نشست خبری دوازدهمین جشنواره تجسمی فجر با حضور هادی مظفری (مدیر کل دفتر هنرهای تجسمی) و ابراهیم حقیقی (دبیر جشنواره) صبح امروز  (۲۶ بهمن‌ماه) برگزار شد.

در ابتدا هادی مظفری، مدیرکل دفتر هنرهای تجسمی اعلام کرد که جشنواره هنرهای تجسمی دوازدهم روز سه‌شنبه (۲۹ بهمن‌ماه) در مرکز صبا افتتاح می‌شود، تا پنجم اسفند ادامه دارد و نهم اسفند نیز مراسم اختتامیه در تالار وحدت برگزار می‌شود. 

مدیرکل دفتر هنرهای تجسمی اعلام کرد که دوازدهمین دوره از جشنواره تجسمی فجر با حضور ۹۰۰ اثر در بخش‌های مختلف افتتاح می‌شود که نسبت به سال گذشته با ۱۵ درصد رشد کمی همراه بوده است. همچنین مراسم افتتاحیه جشنواره برگزار نمی‌شود و هزینه برگزاری آن با تهیه‌ بسته‌های کمکی به مردم سیل‌زده استان سیستان و بلوچستان اهدا می‌شود.

او در ادامه سخنان خود درباره‌ی تفاوت‌های این دوره از جشنواره تجسمی فجر با دوره‌های پیشین، اظهار کرد که در این دوره تلاش کردیم که همه بخش‌های جشنواره در کنار هم تجمیع شوند و تمام ظرفیت موسسه صبا به جشنواره تجسمی اختصاص پیدا کرده است.

همچنین سال گذشته برای نخستین با حضور گالری‌ها در بخش چارسوی هنر، آثار بسیاری هنرمندان پیشکسوت به جشنواره راه یافت که امسال نیز این رویکرد ادامه دارد. اما آنچه امسال برای نخستین بار شاهد آن هستیم این است که هنرمندانی که آثارشان به جشنواره راه پیدا کرده این حق را دارند که اثرشان را برای فروش بگذارند و منوط به نظر شورای هنری قیمت روی آثار ذکر می‌شود.

مظفری همچنین ایجاد تفاوت میان جشنواره جوان و جشنواره فجر را یکی از مهمترین اهداف دفتر هنرهای تجسمی عنوان و خاطرنشان کرد: جشنواره هنرهای تجسمی جوان و فجر در یک مسیر در حال حرکت بودند و باید حتما تغییری میان آنها اتفاق می‌افتاد. جشنواره جوان که یکی از مهمترین جشنواره‌های استعدادیابی محسوب می‌شود، قطعا باید این مسیر خود را ادامه بدهد. اما مسیر جشنواره فجر باید متفاوت باشد و من فکر می‌کنم آن چیزی که نتوانست فجر تجسمی را همانند سایر جشنواره‌های فجر به سمت اقبال عمومی ببرد، بحث بازار هنر بوده است.

تلاش کردیم فضای هنرهای تجسمی دو قطبی نشود!

مظفری در ادامه در پاسخ به پرسش‌های متعدد خبرنگاران درباره‌ی انصراف دبیران و داوران این دوره از جشنواره تجسمی فجر در واکنش به اتفاقات اخیر، توضیحاتی را ارائه و تاکید کرد که تمام تلاش دفتر هنرهای تجسمی این بوده است که آسیبی به هنرهای تجسمی کشور وارد نشود.

او همچنین در این بخش از سخنان خود اعلام کرد که با تغییر شیوه داوری آثار جشنواره تجسمی امسال و تشکیل شورای هنری، ساختار جشنواره تغییر کرد. همچنین می‌توان گفت که اغلب داوران و دبیرانی که انصراف داده بودند در قالب شورای هنری به جشنواره برگشتند و هیچ داور و دبیر جدیدی به جشنواره اضافه نشده است. در واقع تمام آثاری که داوری شدند با امضای همان داورانی است که در ابتدای فراخوان نامشان اعلام شده بود.

مدیرکل دفتر هنرهای تجسمی با بیان اینکه اگر صدای اعتراض جشنواره تجسمی بلندتر از جشنواره‌های دیگر بود، به این خاطر است که این جشنواره ۵۵ نفر داور داشت، اظهار کرد: اتفاقات تلخ دی‌ماه با شهادت سردار سلیمانی آغاز و با سانحه سقوط هواپیمای مسافربری اوکراینی به اوج خود رسید که منجر به ایجاد اتمسفری غمگین در کشور شد. این اتفاقات روزها و هفته‌های سخت و دردناکی را برای همه ما رقم زد. خبرهای ناگواری که از جان باختن هموطنانمان در سانحه سقوط هواپیمای اوکراینی به گوش می‌رسید، منجر به این شد که برخی از دوستان به برگزار نشدن یا تعویق رویدادی که از آن با عنوان «جشنواره» یاد می‌شود، فکر کنند.

او ادامه داد: با گذشت از روزهای سخت دی‌ماه، نشست‌هایی برگزار شد و به نتیجه رسیدیم که این جشنواره می‌تواند بعد از ایام سوگواری برگزار شود و همچنین می‌توان به جای برگزاری افتتاحیه به سیل‌زدگان استان سیستان و بلوچستان کمک کرد که روز گذشته این اتفاق افتاد. جالب است بدانید که در پشت این حرکت، بسیاری از داوران جشنواره حضور داشتند.

مظفری خاطرنشان کرد: آن زمان بار سنگینی روی دوش جشنواره بود. به هر حال ۳۰۰۰ هنرمند به جشنواره اعتماد کرده بودند و وظیفه ما را به عنوان نهاد متولی برگزارکننده جشنواره، سنگین‌تر می‌کرد که باید حتما این جشنواره برگزار شود. به همین خاطر هم تشکر می‌کنم از تمام کسانی که در این مدت کمک کردند که نه تنها چراغ‌ هنرهای تجسمی خاموش نشود، بلکه کم‌سو هم نشود.

او همچنین درباره بازگشت داوران و دبیران به جشنواره تجسمی امسال اظهار کرد: همه دبیران و داوران که به جشنواره‌های فجر برگشتند، میان زمان‌ها، یعنی رفتار سوگوارانه در آن دوره و تاثیر رفتارشان بر هنر کشور تفاوت ایجاد کردند. در واقع آنجایی که قرار شد سوگواری فضای هنر را به حاشیه ببرند، در تصمیمی که گرفته بودند تفاوت قائل شدند.

مظفری در پاسخ به این پرسش که چه تعداد از داوران از انصراف خود پشیمان نشدند، خاطرنشان کرد که به دلیلی تغییر ساختار در جشنواره و تشکیل شورای هنری، آمار مشخصی از داورانی که به جشنواره بازنگشتند وجود ندارد؛ اما می‌توان گفت که دو سوم از داوران و دبیران به هکاری ادامه دادند.

رئیس جشنواره هنرهای تجسمی فجر با تاکید بر اینکه این تلقی که همه دبیران و داوران استعفا داده بودند، با واقعیت سازگار نبود، گفت: در واکنش به این انصراف‌ها ما به عنوان برگزارکننده یا باید تصمیم می‌گرفتیم که جشنواره برگزار نشود یا اینکه باید همتمان را چند برابر می‌کردیم تا هنر آسیب نبیند. همواره پیش می‌آمد که رویدادهایی رخ می‌داد که روی جشنواره‌ها سایه می‌انداخت، اما این دوره سایه سنگین‌تری بود؛ بنابراین در بخش کمی تلاش شد که جشنواره دچار آسیب نشود. از شما خواهش می‌کنم خودتان را جای برگزارکنندگان جشنواره و هنرمندانی بگذارید که فقط یک بار فرصت دارند آثارشان را در چنین رویدادی ارائه کنند.

مظفری تاکید کرد: در تمام مدت فقط به این موضوع فکر می‌کردیم که اتفاقات پیرامونی نباید به هنرهای تجسمی کشور آسیب بزند و اینکه اگر این رفت و برگشت‌ها را تبدیل به یک دو قطبی می‌کردیم تا سال‌های سال نمی‌توانستیم این دو قطبی را برطرف کنیم. جشنواره تجسمی فجر نسبت به سایر جشنواره‌ها بسیار جوان‌تر است، اما در چنین فصایی تلاش کردیم از هویت خود دفاع کنیم تا این جشنواره بتواند به مسیر خود ادامه بدهد.

او همچنین درباره برخی شایعات مبنی بر انصراف برخی از داوران و دبیرانی که حق‌الزحمه‌شان را دریافت کرده بودند، بیان کرد: به هیچ عنوان دبیر و داوری از جشنواره پول نگرفته بود و حتی برخی از دبیران اعلام کردند که به جشنواره برمی‌گردند و هزینه‌ای که دریافت می‌کنند را به مناطق سیل‌زده اهدا خواهند کرد.

مدیرکل دفتر هنرهای تجسمی همچنین اظهار کرد که برخی از هنرمندان آثاری را با موضوع حوادث اخیر کشورمان همچون شهادت سردار سپهبد قاسم سلیمانی و سانحه سقوط هواپیمای اوکراینی خلق کرده‌اند که در جشنواره امسال به نمایش گذاشته می‌شود.  

چرا دبیر جشنواره تجسمی فجر بازگشت؟

ابراهیم حقیقی، دبیر جشنواره تجسمی فجر دوازهم نیز در سخنانی، آماری از بخش‌های مختلف جشنواره امسال را ارائه داد؛ به گفته او در بخش طوبای زرین ۳۳۸ هنرمند با ۴۴۰ اثر و در بخش چارسوی هنر ۳۴۰ اثر با حضور ۳۸ گالری ارائه می‌شود.

حقیقی یادآور شد: در بخش چارخونه که به حضور استان‌ها در جشنواره فجر اختصاص دارد و امیدواریم در سال‌های آینده پُررنگ‌تر شود نیز ۱۱۵ اثر با مضامینی همچون بازسازی وقایع تاریخی و اقلیم‌ها به نمایش گذاشته می‌شود. در این بخش‌ استان‌های مشهد، زاهدان، زنجان، یاسوج، شهرکرد، بیرجند و گرگان حضور دارند. همچنین در بخش عکاسی برخلاف سال‌های گذشته مجموعه عکس نیز پذیرفته شده است.

او اعلام کرد که در مراسم اختتامیه از ۹ نفر از مفاخر هنرهای تجسمی‌ تقدیر می‌شود. با توجه به هنرهای ۱۰گانه تجسمی و رسم تجلیل از ۱۰ هنرمند، علت اینکه امسال  ۹ هنرمند مورد تجلیل قرار می‌گیرد این است که هنرمند مجسمه‌ساز، در حوزه سرامیک نیز فعالیت دارد.

به گفته حقیقی در جشنواره امسال تعداد حضور خانم‌ها بسیار بیشتر از آقایان است. او این موضوع را مزیتی در عرصه هنر برشمرد.

دبیر جشنواره تجسمی فجر محور اصلی جشنواره امسال را گفت‌وگوی هنرها برشمرد و خاطرنشان کرد: تداخل هنرها اتفاقی است که سال‌ها در جهان  شاهد آن هستیم. بر همین اساس ما نیز از هنرمندان خواستیم که همسوی با جهان، نو و امروزی حرکت کنند.

حقیقی همچنین در بخشی از سخنان خود درباره‌ی انصراف خود از دبیری جشنواره امسال، توضیح داد: فضای عمومی که برای هموطنان پیش آمده بود، روی تمام داوران و دبیران تاثیر گذشت. بعد از گذشت چند روز و با آرام شدن فضا، تصمیم بر این شد که شواری هنری تشکیل شود، آثار مورد داوری قرار بگیرند. من نیز به شخصه به احترام ۳ هزار هنرمند شرکت‌کننده تصمیم گرفتم که به این جشنواره برگردم تا این جشنواره‌ای که متعلق به هنرمندان است درست و پررنگ‌تر برگزار کنیم.

دفتر تجسمی آثار هنرمندان را خریداری می‌کند

مظفری در بخش دیگری از نشست در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه آیا جشنواره تجسمی فجر به سمت حراج‌های هنری پیش می‌رود، توضیح داد: جشنواره تجسمی باید رابطه خود را با بازار نزدیک کند، اما قطعا با جراج تفاوت دارد. در واقع جشنواره تجسمی تلاش می‌کند مسیر خود را از جشنواره استعدادیابی جوان مسبر جدا می‌کند و در عین حال آثار هنرمندان را تمام نقاظ کشور به بازار هنر نزدیک کند. در واقع جشنواره فجر مسیری باشد برای رسیدن آثاری که هنوز به حراج راه پیدا نکرده‌اند. اما قطعا کارکردهای جشنواره با حراج بسیار متفاوت است.

او همچنین اعلام کرد: امسال دفتر هنرهای تجسمی برخی از آثار برتر را خریداری می‌کند. پیش‌بینی ما این است که تا سقف ۳۰۰ میلیون خرید داشته باشیم که البته ممکن است این رقم بالاتر نیز برود.

امید به افتتاح موزه هنرهای معاصر در بهار 99

مدیرکل دفتر هنرهای تجسمی همچنین درباره فرآیند بازسازی موزه هنرهای معاصر تهران، خاطرنشان کرد: پیش‌بینی ما این بود که تا پایان اسفند ماه کار موزه به پایان می‌رسد؛ البته الان نیز اینچنین است، اما به دلیلی اهمیت انتقال آثار از گنجینه چند ماه وقت بیشتری صرف کردیم. به هر حال رعایت استانداردها برای انتقال آثار از گنجینه دائم به موقت اهمیت زیادی داشت. در حال حاضر کار عمرانی گنیجنه تقریباً به پایان رسید و به‌زودی نسب ریل‌های جدید نیز آغاز می‌شود. بعد از پایان این بخش، حدود ۴۵ روز برای بازگشت آثار نیاز به زمان داریم و در نهایت روتوش آخر را انجام خواهیم داد. امیدوارم که درهای موزه هنری معاصر بهار ۹۹ به روی مخاطبان گشوده شود.

سرنوشت بینال‌های هنری چه شد؟

مظفری درباره سرنوشت بینال‌های هنری نیز اظهار کرد: قرار بود امسال بینال مجسمه‌سازی و سال آینده نقاشی و خوشنویسی برگزار شوند. ما قدم بزرگی را برای برگزاری بینال برداشته، اما وقتی دبیر خیلی راحت می‌تواند به این نتیجه برسد که استعفا بدهد، چه آینده‌ای را می‌توان برای سایر بینال‌ها تصور کرد اما به هر حال ما مصر هستیم که این بینال‌ها برگزار شوند و با توافقی که با انجمن مجسمه‌سازان داشتیم قرار است دبیر جدید معرفی شود تا بینال را با قدرت برگزار کنیم.

* این گزارش در طول برگزاری نشست به‌روزرسانی شد.

انتهای پیام