«در زمان قدیم پادشاهی بود که غلامی داشت و این غلام مردی بود که از عقل بی‌بهره بود و شهوت بر وجود او فرمان می‌راند. غلام در خدمتگزاری قاصر و سست بود و کارهای زشت می‌کرد و می‌پنداشت که نیک و درست است. چون مدتی بر این روال گذشت، پادشاه فرمان داد که مقرری او را کم کنند و اگر بر آن اعتراض کرد، نام او را از دفتر خط بزنند. مرد نادان تا پی برد که مقرری او کم شده، خشمگین شد و بنای اعتراض را گذاشت.

غلام پیش آشپز پادشاه رفت و در آن‌جا از کم شدن مقرری خود شکایت کرد که این اندازه مقرری از همت این پادشاه دور است و چون آشپز به او گفت که این‌ها همه از سر  مصلحت است، او نپذیرفت و شاه را به بخل و خسیسی متهم کرد. حرف‌های تند می‌گفت، اما فایده نداشت و کسی به حرف او گوش نکرد. از شدت خشم و غصه به اتاقی رفت و نامه‌ای به پادشاه نوشت و از کم شدن مقرری شکایت کرد. در نامه نوشته بود که دست تو بخشنده‌تر از ابر و کان است. ابر در بخشش گریان می‌شود، اما دست تو خندان است. ظاهر نامه مدح و ستایش پادشاه بود، اما بوی خشم و تندی از آن‌ آشکار بود. 

مدتی طول کشید و جواب نامه او نرسید. غلام خشمگین شد که چرا شاه جواب نامه را نمی‌دهد. «نکند نامه‌رسان خیانت کرده باشد. او منافق و آب‌ زیرکاه بود. حتما نامه را پنهان کرده و به شاه نشان نداده است. این امیر، آشپز و نامه‌رسان دشمن هستند. پس باید نامه دیگری بنویسم و قاصد درستکاری پیدا کنم که حتما نامه را برساند.»

غلام نامه دیگری نوشت که پر از خشم و تندی و فغان بود. نامه به دست پادشاه رسید و او هم به نامه اعتنایی نکرد، عاقبت پنج نامه نوشت و هیچ جوابی نیامد. چون نامه‌های او مکرر شد، روزی حاجب به پادشاه گفت: «او بنده توست. از پادشاهی تو چیزی کم نمی‌شود که به غلام و بنده خود نظر کنی.»

پادشاه جواب داد: «این کار آسانی است، اما او احمق است. مرد احمق هم زشت  و مردود است. می‌ترسم که اگر گناه او را بیامرزم و به او توجه کنم، بی‌عقلی او به من هم سرایت کند. یک گر می‌تواند همه را گر کند، به‌خصوص که او ناپسند و زشت‌کار است. پس جواب ابلهان خاموشی است.»

منبع: «داستان‌های مثنوی معنوی»، محمد قاسم‌زاده، نشر هیرمند

انتهای پیام