روزها وماه‌هاست که بنگاه‌های املاک شهر را در جستجوی آپارتمانی کوچک در گوشه‌ای از شهر زیر پا گذاشته‌اند.

پسرش برای نام نویسی کلاس‌های تابستانه باید حداقل نیم ساعت راه را تا اصفهان طی کند، دخترش نیز آموزش رانندگی در شهر شلوغی چون اصفهان را نسبت به شهرهای کوچک اطراف ترجیح می‌دهد و اما خودش هر چند محل سکونتش تا محل کار فاصله‌ای ندارد، اما برای رفاه فرزندانش و پاسخ به توقع همسرش باید فروش منزل نسبتا بزرگ را برای خریداری آپارتمانی کوچک با قرض و قسط در شهری بزرگ ترجیح می‌دهد.

شاید او هم پیشرفت فرزندانش را در شهری بزرگ که رودخانه اش خشک، ترافیکش خسته کننده، هوای بیش از نیمی از روزهایش آلوده، کرایه‌های حمل ونقل عمومی‌اش بالاو ....... است می بیند نه در شهرکی کوچک در اطراف اصفهان که نسبتا خلوت است و با آرامش!

به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا) منطقه اصفهان، براساس سرشماری مرکز آمار استان اصفهان جمعیت شهر اصفهان تا آبان ماه سال 1385 برابر با یک میلیون و602 هزار و110نفر بوده است. این آمار نشان می دهد در ده سال گذشته حدود 353 هزار و295 نفر به اصفهان مهاجرت کرده اند که از این میان تعداد46هزار 704 نفر  از شهرهای اطراف اصفهان و 19 هزار و808 نفر از روستاها بوده اند.

این در حالی است که اصفهان دارای چندین شهرک اقماری است که فلسفه ایجاد آنان در اصفهان به ویژه در نزدیکی صنایع بزرگی چون فولاد مبارکه، ذوب آهن و پالایشگاه سوق دادن جمعیت به ویژه جمعیت کارمند این صنایع به سوی این شهرک‌ها به عنوان شهرک‌های اقماری یا خوابگاهی بوده است، اما متاسفانه طی سالهای اخیر شاهد مهاجرت معکوس مردم هستیم.

فرزندانم اصفهان را محل پیشرفت خود می‌دانند

بسیاری از خانواده‌های ساکن این شهرک‌ها سکونت در اصفهان را جایگاه پیشرفت خود می‌دانند و راهی شهری شلوغ می‌شوند که شاید امکاناتش به نسبت بیشتر باشد اما آرامش وآسایش شهرک‌های اقماری را ندارد.

این امر نه تنها عملا وجود و احداث شهرک‌های اقماری در اصفهان را بی‌فایده نموده بلکه موجب رشد سریع مهاجرت و به تبع آن جمعیت در اصفهان شده است.

سعید فرحبخش، ساکن سپاهان شهر و یکی از افراد جویای منزل در اصفهان به خبرنگار ایسنا می‌گوید: حدود دو ماه است که تقریبا تمام بنگاه‌های املاکی اصفهان را جستجو کرده‌ایم تا منزل کوچکی به نسبت پول خود پیدا کنیم.

وی ادامه می‌دهد: سپاهان شهر بیشتر امکانات رفاهی یک شهر را دارد، اما فرزندانم برای تامین کوچکترین مایحتاج خود به اصفهان می‌آیند و اصفهان را محل پیشرفت خود می‌دانند.

وی می‌گوید: دخترم شرط قبولی‌اش در کنکور را نام نویسی در موسسات آموزشی اصفهان می‌داند و چون رفت وآمدش به اصفهان مشکل است تصمیم گرفته‌ایم برای ادامه زندگی به اصفهان بیاییم.

هم چنین یکی از ساکنان شهرک بهارستان می‌گوید: هر چند از بهارستان تا اصفهان بیشتر از نیم ساعت فاصله نیست اما بسیاری از امکانات رفاهی را در این شهر نداریم.

نادر فروتن می افزاید: فرقی نمی‌کند در کدام خیابان اصفهان ساکن شویم و چقدر تا مرکز شهر فاصله داشته باشیم بلکه مهم این است که فرزندانم بزرگ شده‌اند ودیگر بهارستان را به عنوان یک شهر بزرگ برای پاسخگویی به نیازهایشان قبول ندارند.

وی بیان می‌کند: مطمئنا شرایط مالی خانواده در اصفهان فرق می‌کند ومجبور به خرید یک آپارتمان کوچک هستیم اما در نهایت فرزندانم اصفهان را محل رشد خود می‌دانند.

بیش از  50 درصد ساکنان شهرک‌های اقماری میل به مهاجرت دارند

در سالهای اخیر بسیاری از روستاییان که به کشاورزی و دامپروی مشغول بوده‌اند باخشکسالی‌های اخیر و از دست دادن سرمایه خود برای یافتن شغلی پایدار راهی اصفهان می‌شوند آنها هر چند سکونت در اصفهان را در توان مالی خود نمی‌دانند اما به سکونت در شهرک‌های اقماری به بهانه جستجوی کار ترجیح می‌دهند.

مدیر کل دفتر آمار و اطلاعات استانداری اصفهان گفت: اکثر افراد ساکن در شهرک‌های اقماری غیر بومی هستند و هیچ تعلقی ندارند.آنها به دنبال رشد هستند و به محض اینکه شرایط زندگی برای آنها ایجاد شود مهاجرت می‌کنند.

فرهاد محمدی در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا –منطقه اصفهان، اظهار کرد: بالای 50 درصد از افراد ساکن در شهرک‌های اقماری تمایل به مهاجرت به مرکز استان را دارند.

وی افزود: فرمانداری  وتمامی ادارات دولتی از جمله مسکن وشهرسازی، شهرداری و... مسؤول ساماندهی شهرک‌های اقماری هستند.

مدیر کل دفتر آمار و اطلاعات استانداری اصفهان تصریح کرد: مهم‌ترین عامل در عدم مهاجرت مردم به اصفهان بخش خصوصی است که می‌تواند در زمینه اشتغال و سرمایه گذاری فعال باشد.

وی همچنین با اشاره به مهاجرت روستاییان به شهرها ادامه داد: با توجه به خشکسالی، بحران و بیکاری همه به حاشیه شهر هجوم آورده‌اند و داخل شهرها با مشکل اصلی مسکن مواجه می‌شوند. در نتیجه به حاشیه شهر می‌روند واین حاشیه نشینی نیز جرایم را افزایش می‌دهد.

محمدی بیان کرد: اجرای طرح هادی در روستاها، انتقال صنعت و بحث بنگاه‌های زود بازده، تعاونی‌ها و خدمات آب، برق، تلفن به روستاها از جمله اقدامات صورت گرفته در این رابطه است.

مدیر کل دفتر آمار و اطلاعات استانداری اصفهان افزود: عمده کاری که می‌توان برای جلوگیری از رشد جمعیت انجام داد محدود کردن شهرها از نظر ساختمان سازی و حریم است و اینکه با اهمیت به اکوسیستم و فضای سبز شهر اجازه رشد حریم را ندهیم و جلوی ساخت و سازهای غیر قانونی گرفته شود و روند تخریب صورت گیرد.

باید در اصفهان توسعه غیر متمرکز داشته باشیم

اصفهان پس از تهران و مشهد یکی از پر جمعیت ترین شهرهای کشور محسوب می‌شود و با وجود تعیین حریم برای ساخت وسازها و بلند مرتبه سازی‌ها باز هم رشد جمعیت در آن عمودی صورت می‌گیرد و این امر یک تهدید جدی برای اصفهان محسوب می‌شود.

دانشیار برنامه ریزی شهری و منطقه‌ای دانشگاه اصفهان گفت: با تکنولوژی‌های جدید ارتباط شهر وروستا نزدیک شده است و روستایی با داشتن امکانات رفاهی خواسته‌هایش تغییر کرده است و این خواسته‌ها را در روستا نمی‌تواند به دست آورد.

اصغر ضرابی در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا اظهار کرد: اگر خدمات مورد نیاز فرد روستایی را در شهرهای کوچک ارایه دهیم آن وقت فرد به شهر بزرگی چون اصفهان مهاجرت نمی‌کند.

وی افزود: شهر یک پویایی خاصی برای خود دارد و باید تمام ضوابط شهری را دارا باشد.در دنیا مطالعات نشان داده است که شهرهای کوچک و متوسط می‌توانند رشد جمعیت را ساماندهی کنند.

وی شهرک‌های اقماری را یکی از دلایل رشد جمعیت شهری دانست و تصریح کرد: شهرک‌ها به رشد شهری دامن می‌زنند وبرنامه ریزان راه حل آن را در توسعه روستایی، ساماندهی شهرهای کوچک ومتوسط، تقویت ارتباط شهر روستا، توسعه شهرهای توانمند و ساماندهی شهرهای جدید می‌دانند.

این استاد دانشکده جغرافیا دانشگاه اصفهان توسعه استراتژیک و بلند مدت و پایدار را عامل کنترل مهاجرت‌ها دانست و بیان کرد: باید ببینیم در 50 سال آینده در شهر چقدر رشد جمعیت و مهاجرت داریم و این جمعیت در چه رده سنی قرار دارند و نیازهای آنها چیست و بر مبنای آن مکان‌هایی ایجاد کنیم که علاوه بر ایجاد شغل بتواند آرایش فضایی کند.

وی ادامه داد: امروزه در دنیا شهرهای قالیچه‌ای است که ارتباطات شهرهای کوچک وبزرگ به گونه‌ای ساماندهی می‌شود که نیاز به مهاجرت افراد نباشد.

ضرابی توسعه استراتژیک بلند مدت را وظیفه برنامه ریزان شهری، استانداری وشهرداری و وزارت مسکن وشهرسازی دانست و تصریح کرد: باید در اصفهان توسعه غیر متمرکز داشته باشیم. به عنوان نمونه اگر محور توسعه اصفهان را زاینده رود بگیریم مکان‌هایی است که بادهای غالب عمود بر زاینده رود است که باید با ساخت شهرک‌هایی بر روی این مکان‌ها سرمایه گذاری کرد.

وی با اشاره به رشد عمودی جمعیت بیان کرد: یکی از اشتباهات ما بلند مرتبه سازی در مکان‌هایی خاص است و علت این است که معماران در حال طراحی شهر هستند و متاسفانه برنامه ریزان شهری در این امر کمتر دخالت دارند.

 دانشیار برنامه ریزی شهری و منطقه‌ای دانشگاه اصفهان افزود: اغلب بلند مرتبه سازی ها باید در منطقه‌ای خاص باشد و دسترسی آن از قبل مورد مطالعه قرار گرفته باشد. تا خط آسمان را از بین نبرد.

وی همچنین آب را عامل حیات انسان دانست و خاطر نشان کرد: یکی از معضلات ما در استان این است که آب را برنامه ریزی نکرده‌ایم در حالیکه باید سیستم‌های جدید کشاورزی را توسعه و به مردم آموزش دهیم وآب را در مکان خاص خود استفاده کنیم.

وی افزود: اکنون در اصفهان که تاریخی وصنعتی است میزان آب مطالعه نشده وشهر را گسترش داده‌ایم.

ضرابی گفت: در جهان تجربیاتی برای توسعه‌های شهری، کشاورزی وروستایی انجام شده که باید آنها را مطالعه واستفاده کنیم.

به گزارش ایسنا، با روند مهاجرت مردم از شهرک‌های اقماری فلسفه این شهرها به طور کل از بین رفته است و اصفهان عمودی قد می‌کشد ورشد می‌کند که این امر تهدیدی برای میراث طبیعی، فرهنگی و تاریخی شهر محسوب می‌شود و ممکن است روزی چشم باز کنیم و ببینیم اصفهان شده است تهرانی که دیگر نه مترو جوابگو آن است و نه زوج وفرد کردن خودروها. بدون تردید این امر برنامه ریزی پررنگ‌تری را برای شهر می‌طلبد.