کمتر کسی هست که گیاه گل محمدی را نشناسد، این روزها فصل برداشت این گیاه معطر و محبوب است؛ مدیر جهاد کشاورزی گناباد نیز از آغاز برداشت گل محمدی در بعضی از اراضی زیر کشت این محصول خبر داده و پیش‌بینی شده برداشت بیش از ۱۰۰ تن گل محمدی را در شهرستان گناباد داشته باشیم. در این رابطه با مدیر جهاد کشاورزی گناباد و سپس با یک کارآفرین گفت‌وگو داشتیم؛ از مشکلات فرآوری و از سازگاری این گیاه با شرایط آب و هوایی منطقه صحبت کردیم و از زبان آن‌ها پتانسیل‌ها و موانع فعالیت در حوزه کشت گل محمدی را در ادامه می‌خوانیم.
نعمت اله غفوری کاخکی در گفت‌وگو با ایسنا عنوان کرد: سطح زیر کشت گل محمدی در شهرستان گناباد حدود ۴۳ هکتار است که برداشت گل در حوزه اطراف شهرستان و روستاهای پایین دست شروع شده است اما برداشت در مناطق کوهپایه‌ای هنوز آغاز نشده و به دلیل سردی هوا و تأثیر آن بر زمان باز شدن گل‌ها، برداشت در این مناطق با تأخیر انجام می‌شود.
مدیر جهاد کشاورزی گناباد اظهار کرد: میانگین تولید گل محمدی در شهرستان گناباد ۲.۵ تن در هکتار گل تر است و پیش‌بینی می‌کنیم تا آخر دوره برداشت بیش از ۱۰۰ تن گل محمدی تر در شهرستان برداشت کنیم.
وی یادآور شد: کشت‌هایی که در مناطق کوهپایه‌ای و روستاهای سمت براکوه انجام می‌شود از عملکرد و کیفیت بالاتری نسبت به مناطق دشت برخوردار است و هر چه به سمت دشت می‌رویم کیفیت اسانس و میزان عملکرد آن کاهش می‌یابد.
غفوری در رابطه با طول دوره برداشت گل محمدی گفت: گل محمدی دارای دوره برداشت است و این دوره بسته به موقعیت جغرافیایی دشت یا کوهپایه، بین یک ماه تا ۴۵ روز در سطح شهرستان متغیر است و در فصل برداشت گل محمدی به طور میانگین به ازای هر هکتار برای دو نفر به صورت مستقیم و غیر مستقیم اشتغال زایی ایجاد می‌شود.
مدیر جهاد کشاورزی گناباد افزود: با توجه به اینکه گیاه گل محمدی با شرایط آب و هوایی منطقه سازگاری خوبی دارد و هزینه‌های تولید آن نسبت به سایر محصولات پایین است همچنین آفات و بیماری‌های کمتری دارد، در حال برنامه‌ریزی هستیم که کشت این گیاه را در شهرستان توسعه بدهیم.
غفوری با اشاره به اینکه زمان ماندگاری گل محمدی به صورت تر، زمان کوتاهی است خاطرنشان کرد: یکی از مشکلاتی که در حال حاضر در زمینه کشت گیاه گل محمدی با آن روبه‌رو هستیم بحث فرآوری گل محمدی است.
وی ادامه داد: سطح زیر کشت این محصول هنوز به حدی نیست که صنایع فرآوری را داشته باشیم و فرآوری به روش سنتی نیز در حد محدود زمینه جذب محصول را دارند بنابراین منطقه ظرفیت سرمایه‌گذاری در زمینه فرآوری را دارد و البته چند متقاضی هم تاکنون اعلام آمادگی کرده‌اند.
غفوری در پاسخ به این سوال که آیا سرمازدگی و کمبود بارندگی بر میزان عملکرد این محصول تأثیری داشته است گفت: قطعا کمبود بارندگی‌ها با تأثیر بر بنیه گل و ضعیف کردن آن، در میزان عملکرد محصول تأثیر داشته است اما این تأثیرات خیلی شدید نبوده و در حد ۳۰ الی ۴۰ درصد باعث کاهش عملکرد شده است اما ممکن است این کمبود بارندگی‌ها علاوه بر کاهش تولید در سال جاری، میزان تولید سال آینده را نیز تحت تأثیر قرار دهد.
وی توضیح داد: خوشبختانه سرمازدگی به این گیاه آسیبی وارد نکرد چون سرما زمانی اتفاق افتاد که گل محمدی هنوز به مرحله غنچه‌دهی نرسیده بود و هیچ‌گونه گزارشی مبنی بر سرمازدگی محصول در سطح شهرستان نداشتیم.
به گفته مدیر جهاد کشاورزی گناباد، بیشترین سطح زیر کشت گیاهان دارویی در شهرستان گناباد مربوط به زیره‌آبی است و اخیرا نیز کشت گیاهان دارویی از جمله آویشن باغی و گل گاوزبان به صورت مزارع الگویی در سطح شهرستان آغاز شده است و کشت این گیاهان به دلیل سازگاری و توجیه اقتصادی قابل توصیه و ترویج است.
فقدان بازار رقابتی برای خرید محصول، کشاورز را بسیار محدود کرده است
در ادامه گفتگویی داشتیم با یکی از کارآفرینان شهرستان گناباد که ۴ سال است در زمینه کشت گیاه گل‌محمدی در شهرستان فعالیت دارد.
نسیم پورابراهیم در گفت‌وگو با ایسنا و در پاسخ به این سوال که چرا گل‌محمدی را برای کاشت انتخاب کرده‌است، اظهار کرد: گیاه گل‌محمدی یکی از گیاهان سازگار با آب و هوای منطقه است. این گیاه از قدیم‌الایام در منازل پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌های ما کشت می‌شده و به طور کلی به لحاظ نیاز آبی نسبت به بعضی از محصولات رایج در منطقه از جمله محصولات جالیزی و گندم و جو کم توقع است و نسبت به گرما نیز مقاوم است.
پورابراهیم نبود یک بازار رقابتی در زمینه فروش محصول را از مشکلات این بخش یاد کرد و گفت: وقتی که فقط یک واحد در نزدیک شهرستان در زمینه خرید محصول فعالیت داشته باشد و فقط همین واحد تعیین کننده قیمت خرید گل از کشاورز باشد چون کشاورز انتخاب دیگری برای عرضه محصول خود ندارد و از طرفی عمر گل نیز کوتاه است و نمی‌توان بیشتر از یک روز محصول را نگه داشت، مجبور است با قیمت تحمیلی این واحد کنار بیاید اما اگر چندین واحد و یا اتحادیه‌ای برای عرضه محصول وجود داشته باشد با ایجاد فضای رقابتی، بازار فروش رونق بیشتری خواهد گرفت.
وی افزایش سرسام‌آور قیمت‌ها را از جمله مشکلات و موانع تولید برشمرد و توضیح داد: شروع یک کار تولیدی آن هم از پایه و به صورت اصولی و استاندارد علاوه بر نیروی کارگری نیازمند یک سری تجهیزات و لوازم است که متأسفانه سال به سال و حتی ماه به ماه این هزینه‌ها افزایش می‌یابد.
وی افزود: گیاه گل محمدی هم در مرحله کاشت و نگهداری و هم در مرحله برداشت نیروی کارگری زیادی را می‌طلبد و به طور متوسط برای برداشت گل در ۲ هکتار روزانه ۱۵ نفر به مدت ۲۰ الی ۲۵ روز مشغول به کار هستند و با توجه به شرایط اقتصادی الان و افزایش هزینه‌ها، هزینه نیروی کارگری نسبت به سال قبل دو برابر شده است در صورتی که قیمت خود محصول در طی این یک سال فقط ۱۵ الی ۲۵ درصد افزایش قیمت داشته است.
وی همچنین به افزایش ۱۰ برابری قیمت کودهای شیمیایی اشاره کرد و تصریح کرد: تا یک سال قبل که توزیع کودهای شیمیایی زیر نظر دولت بود و جهاد کشاورزی این کودها را بین کشاورزان توزیع می‌کرد، هزینه کودها سال به سال به طور معمول و معقولی افزایش پیدا می‌کرد ولی در یک سال اخیر قیمت هر کیسه کود شیمیایی ۱۰ برابر شده اشت.
این کارآفرین در رابطه با فرآوری این محصول گفت: گیاه گل محمدی جا برای کار زیاد دارد و هم خود گل به صورت خشک عرضه می‌شود و هم از گل برای اسانس و گلاب استفاده می‌شود و در زمینه فرآوری گل‌محمدی بصورت سنتی کارهایی انجام داده‌ام همچنین پیگیر هستیم که فرآوری صنعتی محصول را هم داشته باشیم که این پیگیری‌ها فعلا وارد سیستم‌های بسیار طولانی اداری شده است و پروسه‌ای زمان بر است.
پورابراهیم حمایت‌های جهاد کشاورزی گناباد را قابل تقدیر دانست و گفت: جهاد کشاورزی گناباد تنها ارگانی است که حمایت‌های لازم را از این طرح تولیدی داشته است و متاسفانه سایر ارگان‌های مربوطه به جز سنگ‌اندازی و مانع‌تراشی کاری از پیش نبرده‌اند.
این کارآفرین ابراز امیدواری کرد: با افزایش سطح زیر کشت این محصول در گناباد و ایجاد واحدهای فرآوری بتوان فضای رقابتی سالمی ایجاد کرده و با فرآوری محصول در خود شهرستان از خام فروشی محصول جلوگیری شده و محصولات مورد نیاز شهرستان را در خود شهرستان تولید کنیم.
فرآوری یکی از مهم‌ترین بخش‌های کشت این محصول است از سویی بازار رقابتی نیز می‌تواند به کیفیت و اشتغال در این حوزه کمک کند؛ آنچه باید در نظر گرفت این است که در حوزه‌های مختلف، جامعه نیازمند اشتغال و فرآوری یکی از زنجیره‌های مهم در حوزه اقتصاد است که هر دو نیازمند عزم جدی و حرکت درست ارگان‌های ذی‌ربط هستند.
انتهای پیام
نظرات