در مشارکت مردمی رکن اصلی، برنامه‌ریزی از پایین به بالاست بدین معنی که شناسایی و اولویت‌بندی مسائل و مشکلات و حتی ارائه راهکار برای حل آنها از خود جوامع محلی شروع شود و این مهم در صورت اجرایی شدن به ویژه در مواقع بحرانی منجر به حل سریع معضلات، برانگیختن احساس نیاز به مشارکت و خرد جمعی در سطح جوامع محلی و افزایش حس تعلق ساکنان با درگیر کردن آنها در حل بحران‌ها می‌شود و از این طریق می‌توان بحران‌هایی مثل شیوع ویروس کرونا را در کمترین زمان و با مشارکت حداکثری و کاهش هزینه ها کنترل و مهار کرد.

رضا کانونی دانشجوی دکترای برنامه ریزی شهری در گفتگو با ایسنا اظهار کرد: تجربیات کشورهای مختلف در مواقع بحرانی نشان می‌دهد که حکومت‌هایی که جامعه را از طریق گفتگو درگیر می‌کنند و بر اساس آن تعامل، تصمیماتی آگاهانه اتخاذ می‌شود، اقدامات و مشارکت‌های جمعی بالاتری را تجربه می‌کنند و باعث کاهش آسیب‌پذیری جوامع و تاب‌آورسازی آنها بویژه گروه‌های در معرض آسیب می‌شود.

وی ادامه داد: تاب‌آوری جامعه به عنوان مفهوم اصلی برای توصیف ظرفیت سیستم‌های اجتماعی در آمادگی، جذب و سازگاری با خطرات و پیامدهای ناشی از بحران‌های مختلف است. تاب‌آوری به ویژه در مفهوم اجتماعی آن به عنوان توانایی تحمل زیرساخت‌های اجتماعی در مقابل بحران‌ها تعریف می‌شود و برای مدیریت این امر به نوآوری، یادگیری اجتماعی و مقابله با تغییر نیاز است که این موارد بدون مشارکت مردمی قابلیت تحقق ندارند.

به گفته این کارشناس برنامه ریزی شهری در بحث تاب‌آوری مطرح می‌شود که ما نباید انتظار داشته باشیم سیستم‌ها بعد از وقوع بحران به حالت طبیعی و عادی خود برگردند بلکه باید بیشترین سازگاری و انطباق را با شرایط جدید و در راستای متعادل نمودن وضعیت نوین و حرکت به سمت پایداری را تحقق بخشیم، که یکی از پایه های اصلی این مهم افزایش مشارکت‌های مردمی است.

وی با اشاره به تاب‌آورسازی جوامع با تاکید بر مشارکت‌های مردمی اضافه کرد: باید به نقش سرمایه اجتماعی و افزایش اعتماد بین تمام بازیگران و ذینفعان درگیر در مسأله توجه نمود. تا زمانی که شبکه‌ای از بازیگران و ذینفعان در روند برنامه‌ریزی‌ها و تصمیم‌گیری‌ها با ایجاد اعتماد متقابل و شفافیت‌سازی سازماندهی نشود عملاً از ظرفیت عظیم نهفته در گروه‌های مختلف چشم پوشی شده و باعث سخت‌تر شدن روند کنترل و مهار بحران‌ها می‌شود.

کانونی یادآور شد: سرمایه اجتماعی و روابط بین مردم به عنوان یک عامل مهم در تاب‌آوری جوامع در مقابل بحران‌ها است که می‌توان با درگیرکردن شوراهای رفاه اجتماعی، سازمان‌های مردم نهاد، سازمان‌های مذهبی و سایر گروه‌های غیردولتی و غیرانتفاعی، سرمایه اجتماعی را حفظ و ایجاد کرد و در برابر مشکلات پیش آمده (اعم از بلایای طبیعی، مخاطرات انسانی و ...) عکس‌العمل سریع و مناسب با استفاده از راهکارهای اصولی و کارآمد ارائه کرد.

به گزارش ایسنا، با توجه به اینکه با پیچیدگی‌ها و عدم قطعیت‌ها در عصر حاضر روبرو هستیم لازم است یک بازنگری در باورهایمان ایجاد شود هم از طرف دولت و هم از طرف مردم که بتوان حکمروایی شایسته را به نحو احسن در راستای تاب‌آورسازی جامعه که لازمه مقابله با شرایط بحرانی است تحقق بخشید.

انتهای پیام