هادی معماریان در گفت‌وگو با ایسنا عنوان کرد: کاشمر اکنون با دو بحران جدی آب و فرونشست زمین مواجه است، البته بحران آب و فرونشست دشت کاشمر همانند "زلزله خاموش" است و هنوز مردم و مسئولان آن را به خوبی درک نکرده‌اند.

وی ادامه داد: فرو نشست زمین که از آن به عنوان زلزله خاموش نیز یاد می‌شود، پدیده تقریبا نوظهوری است که هم اکنون شهرهای بسیاری از جمله کاشمر با آن درگیر هستند. در کنار بسیاری از پدیده‎های ناخوشایند که زمین را تهدید می‌کند، هشدار درباره پدیده فرونشست زمین در این منطقه بسیار پررنگ است. پس از گذشت دو دهه خشکسالی و خالی شدن سفره‎های زیرزمینی، پدیده نشست‎های زمین طی چند سال اخیر به خیابان‎های اصلی شهر هم رسیده و مشکلاتی را ایجاد کرده است.

معماریان اظهار کرد: خشکسالی، برداشت بیش از حد از منابع آب زیرزمینی و در نهایت فرونشست زمین، از جمله بحران‌های جدی شهرستان کاشمر محسوب می‌شوند، اکنون این شهر با فرونشست تجمعی بیش از 30 سانتی‌متر، رکورددار فرونشست زمین در کشور به شمار می‌رود.

وی گفت: براساس مقاله‌ای که توسط "پروفسور اندرسون" دانشمند ممتاز زمین‌شناسی در آلمان در سال 2008 در خصوص فرونشست دشت کاشمر تهیه شده، وضعیت بسیار هشدار دهنده اعلام شده است.

عضو شورای پژوهش و فناوری اداره‌کل حفاظت محیط‌ زیست خراسان‌رضوی بیان کرد: براساس نقشه‌های ارائه شده تا سال 2008 بین منفی دو سانتی‌متر تا منفی 58 سانتی‌متر فرونشست در دشت کاشمر به ثبت رسیده است، اما زمانی وضعیت بدتر می‌شود که از آن سال تاکنون را نیز باید در نظر گرفت که شرایط برداشت و خشکسالی‌ها تشدید شده است.

معماریان افزود: نرخ ماهانه فرونشست بر اساس این داده‌ها نشان می‌دهد، میزان فرونشست بر حسب سانتی‌متر هرماه تا منفی 2.5 سانتی‌متر در دشت کاشمر ثبت شده است، اما این آمار از آن جهت بحران محسوب می‌شود که منفی 20 میلی‌متر آن هم در دوره زمانی بلند مدت اگر فرونشست داشته باشیم، بحران محسوب می‌شود.

وی مطرح کرد: هرچند دشت کاشمر تحت تاثیر دو گسل شمالی و جنوبی است که پدیده فرونشست را تشدید می‌کنند، اما عامل اصلی فرونشست نیستند، براساس بررسی‌های صورت گرفته موضوع اصلی فرونشست دشت کاشمر، برداشت بی‌رویه از سفره‌های آب زیرزمینی است.

معماریان ادامه داد: دشت‌های کاشمر، بردسکن، مشهد، نیشابور، جوین و خواف در خراسان‌رضوی جزء دشت‌های بحرانی از نظر فرونشست محسوب می‎شوند، به طوری که متاسفانه در کمتر از یک کیلومتری روستای "قوژد" کاشمر شاهد شکاف‌های 8 تا 10 متری بر اثر نشست زمین هستیم.

وی با بیان این‌که دشت کاشمر به‌طور متوسط طی ده سال اخیر هر ساله با حدود یک‌ونیم متر افت سطح آب روبه‌رو بوده است، عنوان کرد: متاسفانه فرونشست زمین به داخل شهر کاشمر نیز رسیده است.

معماریان گفت: فرونشست‌ها، آخرین مرحله بیابان‌زایی هستند و البته نه تنها در خراسان‌رضوی بلکه در اغلب استان‌های کشور با پدیده فرونشست زمین روبه‌رو هستیم و این نشان می‌دهد که اصولا به قوانین طبیعت احترام نگذاشته‌ایم.

وی بیان کرد: در نقاطی که فرونشست زمین اتفاق افتاده یعنی این‌که باید برای صدها سال آینده با تولید در آن خداحافظی کنیم. متاسفانه در برخی مناطق از جمله کاشمر و خلیل‌آباد و به خصوص نیشابور در استان خراسان‌رضوی شکاف‌های بزرگی به دلیل فرونشست زمین ایجاد شده و دشت به طور یکنواخت و در برخی نقاط غیریکنواخت در حال پایین رفتن است و این موضوع بسیار خطرناک به شمار می‌رود.

عضو شورای پژوهش و فناوری اداره‌کل حفاظت محیط‌ زیست خراسان‌رضوی افزود: بحران فزاینده آب طی دو دهه اخیر، شهرستان کاشمر را درگیر نموده است؛ متأسفانه خاک بیشترین فرسایش را پیدا کرده و میزان فرونشست زمین نیز بی‌سابقه بوده، این فاجعه‌ها، اتفاقی نیستند و نام آن تراژدی «مرگ زمین» است.

وی گفت: بدون شک با وضعیت پیش‌رو باید به سمت فرهنگ‌سازی و مدیریت مشارکتی رفت، زیرا از این بحران دیگر نمی‌توان با مدیریت دولتی عبور کرد و نیازمند همراهی جامعه هستیم. در این بین باید بحران تغییر اقلیم و روند گرمایش و متعاقب آن امنیت غذایی را جدی گرفت، روند تغییر اقلیم نشان می‌دهد در دهه آینده در تامین غذا با چالش مواجه خواهیم شد.

معماریان اظهار کرد: مطالعات اثبات می‌کند بین سال‌های 1987تا2011 در خراسان بزرگ شاخص روزهای تابستانی، روزهای گرم، دمای حداکثر شب‌ها و طول دوره گرم 100 درصد روند افزایشی داشته و شاخص روزهای سرد 100 درصد روند کاهش را نشان می‌دهد.

انتهای پیام