رضا چمن‌پیرا در گفت‌وگو با ایسنا در خصوص چگونگی عملکرد سیستمی حوزه های آبخیز(واحدهای هیدرولوژیک) اظهار کرد: در سرتاسر کره زمین که با مرزبندی طبیعی به حوضه‌های آبریز و آبخیز بیشماری تقسیم بندی شده اند، سه عامل هوشمند بطور اتوماتیک و پویا عمل می کنند، که طی هزاران سال با یکدیگر در ارتباط متقابل بوده و قابلیت خودتنظیمی دارند که شامل عامل اول انرژی( انرژی خورشید، آب و باد)، عامل دوم حفاظتی (پوشش گیاهی سطح زمین که عمدتا منظور جنگل‌ها و مراتع هستند) و عامل سوم مقاومتی (صخره‌ها، سنگ‌ها، سنگریزه‌ها و خاک) هستند.

وی با بیان اینکه در شرایط نرمال و با اعمال مدیریت سیستمی سرزمین، عامل اول  برای پایداری و تعادل حوضه آبخیر عمل می‌کند، ادامه داد: درصورت برهم خوردن تعادل طبیعی، که عمدتا به دلیل افزایش جمعیت و فعالیت‌های غیراصولی بشر ایجاد می‌شود عامل انرژی برای حفظ تعادل سیستم به ناچار در جهت تخریب عمل می‌کند.

 عضو هیات علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی لرستان افزود: عامل دوم علاوه بر حفاظت خاک و جلوگیری از ایجاد فرسایش، از تولید رسوب و وقوع سیلاب‌های مخرب جلوگیری کرده و در تغذیه سفره‌های آب زیرزمینی، تداوم جریان رودخانه‌ها، افزایش آبدهی چشمه‌ها و چاه‌ها، نقش بسیار موثری ایفا می‌کند.

چمن‌پیرا عنوان کرد: چنانچه عامل حفاظتی به هر دلیل از بین برود و زمین عاری از پوشش گیاهی شود، عامل سوم تا رسیدن سیستم به حالت تعادل مجدد، در برابر عامل انرژی شروع به مقاومت می‌کند.

وی خاطر نشان کرد: البته این پروسه ممکن است ده‌ها سال به طول بیانجامد و چندین نسل را درگیر کند لذا این موجودات زنده  که در راس آن‌ها انسان است نیازمند نجات از ورطه تخریب و خودتنظیمی سیستمی هستند، نه آب و خاک و انرژی، زیرا عوامل ساختاری حیات هرگز از بین نمی‌روند، بلکه در چرخه‌های مختلف از جایی به جای دیگر منتقل شده، یا از شکلی به شکل دیگر درمی‌آیند.  

عضو هیات علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی لرستان بیان کرد: انسان همانگونه که با فعالیت های خود سبب برهم زدن تعادل سیستمی کره زمین و به مخاطره انداختن کل حیات شده است، برای نجات خود و سایر موجودات قادر بوده با حفاظت، حمایت و توسعه پوشش گیاهی، به خصوص جنگل‌ها و مراتع، تا حد زیادی کنترل عامل حفاظتی را در دست گرفته و نقش ویژه‌ای در جهت حفظ تعادل سیستم ایفا کند.

انتهای پیام